صفحه ١٣٤

بی‌گناه نباید به جای گناهكار كیفر ببیند، هر چند خودش به اینكار رضایت داشته باشد. «معاذ اللَّه»

فَلَمَّا اسْتَیْئَسُواْ مِنْهُ خَلَصُواْ نَجِیّاً قَالَ كَبِیرُهُمْ أَلَمْ تَعْلَمُواْ أَنَّ أَبَاكُمْ قَـدْ أَخَذَ عَلَیـْـكُم مَّوْثِقاً مِنَ اللَّهِ وَ مِـن قَبْـلُ مَا فَـرَّطتُمْ فِـی یُوسُـفَ فَلَـنْ أَبْرَحَ الْأَرْضَ حَتَّـی یَأْذَنَ لِی أَبِی أَوْ یَحْكُمَ اللَّهُ لِی وَ هُوَ خَیْرُ الْحَاكِمِینَ«80»
«پس چون از یوسف مأیوس شدند (كه یكی را به جای دیگری بازداشت كند)، نجواكنان به كناری رفتند. (برادر) بزرگشان گفت: آیا نمی‌دانید كه پدرتان برای برگرداندن او بر شما پیمان الهی گرفته و پیش از این نیز درباره یوسف كوتاهی كرده‌اید. پس من هرگز از این سرزمین نمی‌روم تا آنكه (یوسف عفو كند یا آنكه) پدرم به من اجازه دهد یا خدا در حقّ من حكمی كند و او بهترین داور و حاكم است.»

1- قاطعیت و استواری
 چنان استوار و قاطع باشیم كه بد خواهان از ما مأیوس شوند. «فلمّا استیأسوا منه» التماس‌ها وخواهش‌ها، ما را از اجرای احكام الهی واعمال قاطعیّت باز ندارد.
2- لازم‌الاجرا بودن عهد و پیمان‌ها
 عهد وپیمان‌ها لازم الاجرا است. «اخذ علیكم موثقاً»
 پیمان‌های سخت و قراردادهای محكم، راه سوءاستفاده را می‌بندد.
 «اخذ علیكم موثقا»
3-رعایت سلسه مراتب‌ و موقعیت‌ها
 لزوم رعایت سلسله مراتب و موقعیّت سنی در خانواده و جامعه. «قال كبیرهم»