«و مَن یتّق اللَّه یَجعل له مَخرجاً و یرزقه من حیث لایحتسب»(50)
«هركس از خدا پروا كند، برای او راه خروج و گشایش قرار میدهد و از جایی كه حسابش را نمیكند، به او روزی میرساند.»
در سراسر این سوره، اراده خداوند را میتوان با اراده و خواست مردم مقایسه كرد؛
برادرانِ یوسف اراده كردند با انداختن او در چاه و برده ساختن یوسف، او را خوار سازند، امّا عزیز مصر درباره او گفت: «اكرمی مثواه» او را گرامی بدارید.
همسر عزیز قصد نمود دامن او را آلوده سازد، امّا خداوند او را پاك نگهداشت. بعضی خواستند با زندانی ساختن یوسف مقاومت او را در هم شكنند و تحقیرش كنند؛ «لیسجنن و لیكونا من الصّاغرین» امّا در مقابل، خداوند اراده كرد او را عزیز بدارد و حكومت مصر را به او بخشد؛ «مكّنا لیوسف...»
امام صادق فرمودند:
«یوسف انسان حرّ و آزادهای بود كه حسادت برادران، اسارت در چاه، شهوت زنان، زندان، تهمت، ریاست و قدرت در او اثر نگذاشت.»
داستانهای قرآن مایه عبرت است. «عبرت» و «تعبیر» به معنی عبور است، عبور از صحنهای به صحنهای دیگر. «تعبیر خواب» عبور از رؤیا به واقعیات. و «عبرت» یعنی عبور از دیدنیها و شنیدنیها به نادیدنیها و ناشنیدنیها.
سیمای مدیر موفق
محمد موحدی نژاد