صفحه ١٧٩

مقابل حضرت ربّ العالمين خودى ندارد. استغراق در حاكميت حكم خدا را «توحيد» مى گويند، چون در آن حالت انسان از خود، فانى و به حق باقى مى شود. خانواده هم به عنوان يك واحد توحيدى، ابتدا فرديت فرد را در خود فانى مى كند، شخصيت جمعى مخصوص آن خانواده را در او احياء مى نمايد، نظير وحدت در عين كثرت و كثرت در عين وحدت.
با اين ديد ملاحظه مى فرماييد چقدر تشكيل خانواده براى هر زن و مردى مورد نياز است! در هسته ى توحيدى خانواده است كه خودخواهى انسان از بين مى رود؛ ديگر شما نمى توانى «خود فردى» ات باشى و اگر بخواهى بر منيت خود اصرار كنى واقعاً هم براى خودت زندگى را جهنم مى كنى و هم براى بقيه. اساساً هركس به اندازه اى در خانواده اش خوشبخت است كه توانسته باشد در مقابل هسته خانواده به نفى خودِ فردى دست يابد. دقت كنيد؛ عرض كردم براى خانواده، نه براى همسرش؛ براى اين كه همسر او هم بايد نفى خود كرده باشد. اگر فقط يكى از آن ها خود را نفى كرده باشد، هرگز به نتيجه مطلوب و متعالى نمى رسند.
يكى از مشكلاتى كه امروزه در بعضى از خانواده ها ديده مى شود اين است كه يكى خودش را براى ديگرى نفى مى كند. بعضاً مرد براى آن كه خودش را از دست گِله هاى همسرش راحت كند، مى رسد به اين كه «هرچه خانم بگويد» را عمل كند! اين آقا فكرنكرده است اتفاقاً با اين تصميم گيرى، همسرش را از بين برده است، چون او را به يك مَن بزرگ تر تبديل كرده و خودش را هم از بين برده است چون در دل هسته توحيدى خانواده منيت خود را نفى نكرده بلكه در منيت همسرش منيت