معارف بوک

حضور مردم در قيامت بطور پراكنده است. چنانكه در آيات ديگر مى فرمايد: «أَشْتاتاً»، «كَأَنَّهُمْ جَرادٌ مُنْتَشِرٌ» «1»، «كَالْفَراشِ الْمَبْثُوثِ» «2» حضور متفرق مردم در قيامت يا به خاطر آن است كه هر كس همراه رهبرى كه در دنيا انتخاب كرده، مى باشد يا آنكه خوبان و بدان از يكديگر جدا مى شوند.
با اراده خدا در قيامت، جمادات نيز به سخن مى آيند، نه فقط زمين، بلكه اعضاى بدن انسان عليه او گواهى مى دهند. «وَ قالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَيْنا قالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذِي أَنْطَقَ كُلَّ شَيْ ءٍ» «3»
در روايات آمده است كه در مكان هاى مختلف نماز بخوانيد، زيرا آن مكان در قيامت براى شما شهادت مى دهد. «4»
در روايت ديگرى آمده است كه در بيابانها نيز اذان بگوييد، زيرا به هر سنگ و كلوخى كه صداى شما برسد، گواه قيامت شماست.
حضرت على عليه السلام پس از آنكه بيت المال را تقسيم مى كرد، دو ركعت نماز مى خواند و به زمين خطاب مى كرد: «اشهدى انى ملئتك بحق و فرغتك بحق» «5» اى زمين گواهى بده كه من تو را از بيت المال بر اساس حق پر كردم و سپس بر اساس حق خالى كردم.
در روايات است كه نحوه خبر دادن زمين اين گونه است كه مى گويد: فلانى در فلان زمان فلان عمل را روى من انجام داد. «6»
 «مِثْقالَ» از «ثقيل» به معناى ميزان سنگينى است و كلمه «ذَرَّةٍ» يا به معناى كوچك ترين مورچه است و يا به معناى ذرات سبك پراكنده در هوا. البته امروز به اتم نيز ذرّه مى گويند.