گاهى به بى توجّهى و كم فكرى خود عذر مى آورند: لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ... «1» اگر به نداى انبيا گوش مى داديم يا تعقل مى كرديم بدبخت نمى شديم.
گاهى به پشيمانى وجبران گذشته وعده مى دهند: «رَبِّ ارْجِعُونِ لَعَلِّي أَعْمَلُ صالِحاً فِيما تَرَكْتُ» «2» پروردگارا! مرا به دنيا بازگردان، شايد در آنچه به جا گذاشته ام، عمل صالحى انجام دهم.
پيام ها:
1- كفر، در قيامت بخشيدنى نيست و توبه كافر در آن روز بى ثمر است. آرى، عناد و لجاجت و عصبيّت در برابر منطق و موعظه و معجزه، راه هر عذرى را مى بندد. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ كَفَرُوا لا تَعْتَذِرُوا الْيَوْمَ»
2- كيفرهاى قيامت، چيزى جز عملكرد انسان نيست. «إِنَّما تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»
سوره التحريم، آيه 8
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً عَسى رَبُّكُمْ أَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ يُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ يَوْمَ لا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ يَسْعى بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ بِأَيْمانِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنا أَتْمِمْ لَنا نُورَنا وَ اغْفِرْ لَنا إِنَّكَ عَلى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ «8»
اى كسانى كه ايمان آورديد! به درگاه خدا توبه كنيد، توبه اى خالصانه.
اميد است كه پروردگارتان بدى هاى شما را بپوشاند و شما را به بهشت هايى كه نهرها از زير آنها جارى است وارد كند. روزى كه خداوند، پيامبر و كسانى را كه به او ايمان آورده اند خوار نكند، نورشان پيشاپيش آنها واز سوى راستشان مى شتابد، مى گويند: پروردگارا! نور ما را كامل كن و ما را بيامرز، همانا تو بر هر چيز توانايى.