مقام و معرفت زاهدان
«يا اَحْمَدُ؛ اِنَّ وُجُوهَ الزّاهِدينَ مُصْفَرَّةٌ مِنْ تَعَبِ اللَّيْلِ وَصَوْمِ النَّهارِ وَاَلْسِنَتَهُمْ كَلالٌ مِنْ ذِكْرِ اللّهِ تَعالى. قُلُوبُهُمْ فى صُدُورِهِمْ مَطْعُونَةٌ مِنْ كَثْرَةِ صَمْتِهِمْ. قَدْ اَعْطَوُا الَْمجْهُودَ مِنْ اَنْفُسِهِمْ لا مِنْ خَوْفِ نار وَ لامِنْ شَوْقِ جَنَّة. وَ لكِنْ يَنظُروُنَ فى مَلَكُوتِ السَّمواتِ وَ الاَْرْضِ فَيَعْلَمُونَ اَنَّ اللّهَ سُبْحانَهُ اَهْلٌ لِلْعِبادَة»
ترجمه: اى محمد؛ سيماى زاهدان از شب زنده دارى و روزه گرفتن زرد گشته است و زبانشان از زيادى ذكر خدا خسته شده است. از سكوت فراوان، قلبهايشان در سينه ها مجروح گرديده است و تمام قدرت و توان خويش را به كار مى گيرند، نه از ترس آتش جهنم و يا شوق بهشت، بلكه وقتى به ملكوت آسمانها و زمين مى نگرند، تنها خداوند را سزاوار و شايسته عبادت مى يابند (پس با همه توان او را عبادت مى كنند).
عبادت و بندگى زاهدان
در اصطلاح علماى اخلاق و عرفان، زاهد به كسى گفته مى شود كه به جهت دستيابى به نعمتهاى اخروى، از نعمتها و لذتهاى دنيا چشم پوشيده، به دنبال آن نمى رود. از كارهاى دنيا و كسب و كار دست مى كشد و در گوشه اى به عبادت مى پردازد. در مقابل، عابد كسى است كه براى برخوردار گشتن از اجر و پاداش، خداوند را عبادت مى كند. بالاتر از اين دو دسته، كسى است كه نه به لذتهاى دنيا تعلقى دارد و نه به لذتهاى اخروى و پاداش عبادت و بندگى،