معارف بوک

نكته ها:
 «يُوقَ» به معناى حفظ و نگهدارى و «شُحَّ» به معناى بخل و تمايل نفسانى است.
در حديث مى خوانيم كه امام صادق عليه السلام پيوسته دعا مى كرد: «اللهم ق شح نفسى» خدايا! مرا از بخل نفس حفظ كن. هنگامى كه سؤال كردند: چرا دائماً اين دعا را مى خوانيد؟ حضرت اين آيه را تلاوت فرمود: «وَ مَنْ يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» «1»*
امام صادق عليه السلام فرمود: «من ادى الزكاة فقد و قى شح نفسه» «2» هركس زكات مال خود را بپردازد، از بخل نفس خويش حفظ شده است.
در آيه 102 سوره آل عمران مى خوانيم: «اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ» از خدا پروا كنيد حق پروا و در اين آيه مى فرمايد: «فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ»، مراد از اين دو آيه چيست؟ پاسخ: شايد معناى «مَا اسْتَطَعْتُمْ» آن باشد كه در همه موارد فردى، اجتماعى، سياسى، اقتصادى و خانوادگى، تقوا را مراعات كنيد كه اشاره به كمّيت و جامعيت دارد و مراد از «حَقَّ تُقاتِهِ» كيفيت تقوا باشد، يعنى بالاترين درجه تقوا را كه ورع است داشته باشيد. «3»
در آيه قبل، اموال به عنوان وسيله امتحان الهى معرّفى شد، در اين آيه، راه پيروزى در آزمايش مال، انفاق و دورى از بخل معرفى شده است.
هم در مبارزه با نفس و خواسته هاى نفسانى بايد در حد توان تلاش نمود: «فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ»، هم در مبارزه با دشمن بيرونى بايد در حدّ توان، سلاح و امكانات تهيه نمود. «وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ» «4»
پيام ها:
1- براى موفقيت در آزمايش هاى الهى، از اهرم تقوا استفاده كنيد. إِنَّما أَمْوالُكُمْ وَ أَوْلادُكُمْ فِتْنَةٌ ... فَاتَّقُوا اللَّهَ 
2- در اسلام، تكليف فوق توان و طاقت وجود ندارد. «مَا اسْتَطَعْتُمْ»