صفحه ٣٩١

دو گروه با سيما و چهره شان شناخته مى شوند. چون صورت انسان، آئينه سيرت اوست و شادى و غم درونى او در چهره اش ظاهر مى گردد.
اين سوره با چهره درهم كشيدن در دنيا آغاز و با چهره دود آلوده شدن در قيامت پايان مى يابد. عَبَسَ .... تَرْهَقُها قَتَرَةٌ
 «كفرة» جمع كافر و «فجرة» جمع فاجر است. اولى اشاره به فساد عقيده دارد و دومى اشاره به فساد عمل.
پيام ها:
1- معاد جسمانى است. وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ ...
2- چهره باز و خندان يك ارزش است. «مُسْفِرَةٌ، ضاحِكَةٌ»
3- خنده هاى قيامت، بر اساس بشارت به آينده اى روشن است. «ضاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ»
4- آلودگى به گناه در دنيا، سبب آلودگى چهره در قيامت مى شود. «تَرْهَقُها قَتَرَةٌ أُولئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ»
5- كفر، سبب ارتكاب گناه و فسق و فجور است. «الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ»
6- صورتِ اهل ايمان و تقوا، شاد و خندان است. (به قرينه اينكه صورتِ اهل كفر و فجور، دود آلود است) وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ ... وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْها غَبَرَةٌ
7- از بهترين شيوه هاى تبليغ، مقايسه است. وُجُوهٌ ... وُجُوهٌ 
8- گناه، باعث مى شود كه چهره پاك الهى انسان، با نقابى زشت و سياه پوشيده شود. «عَلَيْها غَبَرَةٌ تَرْهَقُها قَتَرَةٌ»

                         «والحمد للّه ربّ العالمين»