نجات او هست. اما اگر از مسير حق منحرف شد و به غير حق دست يافت و بر آن پافشارى كرد و هرگاه پرتوى از حق براى او ظاهر گشت، نفسش پرده اى بر آن كشيد و او را به بزرگ بينى و تعصب جاهلى گرفتار ساخت، چنين فردى زيان كارترين افراد در عمل و تلاش است؛ چرا كه اميدى به برطرف شدن زيان و خسران او نيست و انتظار نمى‌رود به سعادت برسد.»(135)
با توجه به اين كه از جمله فوايد محاسبه نفس اين است كه انسان به لغزش هاى خود پى مى‌برد و در صدد برطرف ساختن آن‌ها بر مى‌آيد و نمى گذارد كه آثار تكوينى گناه در روح او باقى بماند و در نتيجه در عالم قيامت هم حساب رسى اعمال و كردارش دشوار نخواهد بود و شرمنده و سرافكنده و حسرت زده نخواهد شد. اين حقيقت را پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله)، با دو تعبير كه لازم و ملزومند، بيان فرموده اند:
حاسِبْ نَفْسَكَ قَبْلَ أَنْ تُحاسَبَ فَهُوَ أَهْوَنُ لِحِسابِكَ غَداً؛(136) قبل از آن كه به حساب تو رسيدگى شود، خود به حساب اعمالت برس، چرا كه اين محاسبه، حساب فرداى قيامت را آسان مى‌كند.
محاسبه اعمال در دنيا حساب روز قيامت را آسان مى‌كند و اگر انسان خود به حساب اعمالش برسد و در صدد علاج و جبران لغزش ها و انحرافات خود بر آيد حساب روز قيامت او سبك مى گردد. اما اگر چنين نكند، گناهان روى هم انباشته مى گردد و باعث افزون گشتن گرفتارى هايش در روز قيامت مى‌شود. رسول خدا(صلى الله عليه وآله)در ادامه مى‌فرمايند: