صفحه ١٢٠

إِسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطَانُ فَأَنْسَاهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ...؛(121) شيطان بر آنان چيره شده و خدا را از يادشان برده است.
كلمه «استحوذ» به معناى تسلط كامل شيطان بر شخص است، به گونه اى كه گويا اختيار از او سلب شود. اين حالت وقتى براى كسى پيش مى‌آيد كه با آگاهى و اراده خود مدت ها در گناه و انحراف غرق گردد. امام حسين(عليه السلام)، روز عاشورا، خطاب به لشگر يزيد فرمود:
لَقَدِ اسْتَحْوَذَ عَلَيْكُمُ الشَّيْطَانُ فَأَنْسَاكُمْ ذِكْرَ اللَّهِ الْعَظِيمِ؛(122) همانا شيطان بر شما چيره شده و خدا را از يادتان برده است.
5. از جمله موانع ذكر، يكى هم آرزوهاى دراز است. قرآن در اين باره مى‌فرمايد:
ذَرْهُمْ يَأْكُلُوا وَ يَتَمَتَّعُوا وَ يُلْهِهِمُ الأَمَلُ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ؛(123) بگذارشان تا بخورند و برخوردار شوند و آرزو [ها]سرگرمشان كند، پس به زودى خواهند دانست.
خداوند براى بشر مواهب و نيروهايى قرار داده كه اگر به جا و درست مورد استفاده قرار گيرند، مى‌توانند در راه تأمين رفاه مادى و تكامل معنوى و روحى انسان به كار آيند و دنيا و آخرت او را آباد سازند. اما متأسفانه بشر غالباً از اين امكانات استفاده نابه جا مى‌كند و با افراط و تفريط ها آنچه را بايد در خدمت تعالى خويش قرار دهد، در مسير سقوط مادى و معنوى خود به كار مى گيرد. از جمله اين ويژگى ها آرزو كردن است كه اگر به نحو معقول