صفحه ١٠٥

 که مجرای خاص و محدودی دارد و شاید بهمین خاطر باشد كه در غسل باید همه بدن شسته شود. شاید این احادیث، اشاره به فعالیّت اعصاب سمپاتیك در هنگام جنابت باشد كه این اعصاب در تمام بدن وجود دارد و فعالیّت مى كند.
 
 تیمّم
 وقتى آب براى وضو یا غسل نبود، یا وقت براى وضو و غسل كم بود، یا مصرف آب براى سلامتى انسان ضرر داشت، یا قیمت آب، در حدّ غیر قابل تحملّى گران بود، یا آب را براى آشامیدن و حفظ جان لازم داشتیم، در اینگونه موارد باید تیمّم كرد. یعنى طبق دستورى كه در رساله ها آمده، دست ها را بر خاك پاك زد و بر پیشانى و پشت دست ها كشید. آن هم خاكى كه پاك و بهداشتى باشد، نه از هر خاك آلوده اى! در حدیثى مى خوانیم كه حضرت على علیه السلام از تیمّم كردن بر خاك هاى كنار كوچه ها (كه معمولاً آلوده است) نهى فرمود.(213)

 لباس و مكان نمازگزار
مرد نمازگزار، باید عورت خود را بپوشاند و بهتر است از ناف تا زانو پوشیده باشد.