بر خلاف سایر جشن ها و نیز اعیاد دیگران، كه آمیخته به غفلت ها، هوسرانى ها و شهوات است، عید اسلامى، همراه با نماز، دعا، انفاق و صدقات، غسل و طهارت و... است. اینك به توضیح مختصرى پیرامون نماز این دو عید مى پردازیم:
نماز عید فطر
در نخستین روز ماه شوّال، كه «عید فطر» است، پس از یك ماه عبادت و روزه، به شكرانه این توفیق نماز باید خواند. این نماز، در زمان حضورامام علیه السلام واجب است وباید به جماعت خوانده شود ولى در زمان ما مستحبّ است.
وقت آن، از اوّل آفتاب روز عید، تا ظهر است ولى بهتر است كه در آغاز روز، پس از بلند شدن آفتاب بخوانند.
در ركعت اوّل بعد از خواندن حمد و سوره، باید پنج تكبیر گفت و پس از هر تكبیر، قنوت گرفت. در قنوت، هر دعایى مى توان خواند، ولى بهتر، دعاى «اللهم اهل الكبریاء والعظمة...» است. در ركعت دوّم چهار تكبیر است، كه پس از هر تكبیر، قنوت لازم است.
نماز عید فطر، با معنویت خاصّى كه دارد، دل ها را متوجّه خدا مى كند، حالت توبه و استغفار در دل ها ایجاد مى سازد و مستحب است كه انسان، پیش از نماز عید، غسل كند، دعاهاى خاصّى را بخواند، و در فضاى باز و در زیر آسمان به نماز بایستد.
امام رضا علیه السلام مى فرماید: «انّما جُعِلَ یَوْمُ الفِطْر العیدُ، لِیكُونَ لِلمُسلِمینَ مُجْتمعاً یَجْتَمِعُونَ فیه و یَبْرُزُونَ لِلّهِ عزّوجلّ فَیُمجّدونَهُ عَلى ما مَنَّ عَلیهم، فَیَكُونُ یَومَ عیدٍ و یَومَ اجتماعٍ وَ یَوْمَ زكاةٍ وَ یَوْمَ رَغْبةٍ و یَوْمَ