صفحه ٢٠٠

سجده شكر
سپاس نعمت هاى حقتعالى، نشان معرفت و ادب و بندگى است. در آیات و روایات، به مسئله شكرگزارى از نعمت ها، بسیار سفارش شده و اینكه یاد نعمت ها، محبت انسان را به خدا زیاد مى كند و نعمتهاى الهى را مستدام و افزون مى گرداند.(456)
گرچه شكر نعمت ها، از توان و طاقت بشر بیرون است، ولى انسان باید به هر قدر كه مى تواند، سپاسگزار احسان و نعمت و نیكى پروردگار باشد. یكى از شكلهاى شكر، سجده بر خاك كردن و پیشانى بر خاك نهادن در برابر خداوند و شكر گفتن اوست.
و «سجده شكر» یكى از تعقیبات نماز به حساب آمده است.(457)
مرحوم علامه مجلسى، تمام جلد 83 بحارالانوار را (جز چند صفحه آخر) به روایات تعقیبات نماز اختصاص داده و 63 حدیث، پیرامون سجده شكر، از ائمه اطهار علیهم السلام نقل كرده است.
سجده بعد از نماز، شكرانه توفیق انجام نماز است.(458)
در سجده شكر، سه مرتبه «شكراً لِلّهِ» كافى است، ولى در حدیث است: اگر انسان به طولِ یك نفس «یا ربّ، یا ربّ» بگوید، خداوند به او خطاب مى فرماید:
«لبّیك! ماحاجتك؟» حاجت تو چیست تا انجام دهم؟(459)
امام صادق علیه السلام فرمود: سجده شكر بعد از نماز، دلیل كامل شدن نماز