صفحه ٢٠٣

4- انجام كم و زیادهاى اشتباهى در نماز مستحب، سجده سهو ندارد.
5 - براى نمازهاى واجب، بهتر است انسان به مسجد برود ولى درباره نوافل، چنین دستورى نیست.
این ساده گیرى ها براى تشویق افراد به این عبادت هاى سازنده است. حتى اگر نماز مستحب را كسى در وقتش نتوانست بخواند، قضاى آنرا مى تواند انجام دهد، كه در اینصورت، طبق حدیث، خداوند به فرشتگان مباهات كرده و مى فرماید: به بنده ام بنگرید! چیزى را كه بر او واجب نكرده ام، قضا مى كند! (و در حدیث دیگرى افزوده شده كه: شما را شاهد مى گیرم كه او را آمرزیدم)(465)
در حدیثى آمده: نماز نافله، جبران كننده نواقصى است كه در نمازهاى واجب است.(466)
و... همچون صدقه اى است كه انسان مى پردازد.(467)

نماز شب
در میان نوافل، «نماز شب» جایگاه خاصّى دارد و تأكید فراوانى كه در آیات قرآن و احادیث درباره آنست، به مراتب بیش از نمازهاى دیگر مستحب است و به همین جهت، اولیاء خدا بر آن مداومت و مواظبت داشتند و به تهجّد و عبادت نیمه شب مى پرداختند. تا آنجا كه نماز شب را خداوند، بر بنده محبوبش حضرت محمد صلى الله علیه وآله واجب ساخته و چنین