صفحه ٣٦٣

شايد بتوان گفت كه مراد از دعا، استمداد از خداوند نيست، بلكه همان يأس است كه به صورت جزع و جيغ و ناله اظهار مى كند و هر دو آيه يك مسأله را مطرح مى كند لكن در يك جا مى فرمايد: مأيوس است و در جاى ديگر مى فرمايد: به خاطر يأس جيغ و داد مى زند، نظير آيه ى «إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً»
پيام ها:
1- رفاه يا سختى در ميدان زندگى براى بروز و ظهور خصلت هاى آدمى و آفات روحى اوست. إِذا أَنْعَمْنا ... وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ
2- رفاه، مايه ى غفلت است. أَنْعَمْنا ... أَعْرَضَ 
3- نعمت ها از خداست «أَنْعَمْنا» ولى حوادث تلخ نتيجه عملكرد يا خصلت هاى بد خود انسان است. «مَسَّهُ الشَّرُّ» (شرّ به خدا نسبت داده نشده است)
4- انسان تربيت نشده كم ظرفيّت است. «إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعاءٍ عَرِيضٍ»
5- مشكلات و تنگناهاى زندگى در مقابل نعمت هاى اعطا شده از سوى خداوند به او اندك است. (براى نعمت كلمه «أَنْعَمْنا» آمده، ولى براى شرّ كلمه «مَسَّهُ» آمده كه به معناى تماس ساده است.)

سوره فصلت، آيه 52

قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ كانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ثُمَّ كَفَرْتُمْ بِهِ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِي شِقاقٍ بَعِيدٍ «52»
بگو: به من «خبر دهيد كه اگر قرآن از جانب خداوند باشد سپس شما به آن كفر ورزيديد، كيست گمراه تر از آن كه در مخالفت شديد با قرآن باشد؟»

پيام ها:
1- خداوند راه گفتگو با افراد لجوج را به پيامبرش مى آموزد. قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ ...
2- انسان عاقل، از ضررهاى احتمالى نيز دورى مى كند. (اگر قرآن از طرف خدا باشد، آنان كه كفر ورزيدند چه خواهند كرد؟) إِنْ كانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ... مَنْ أَضَلُّ ...