صفحه ٤٢٧

 بَابُ الْعُجْبِ

1- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِنَا مِنْ أَهْلِ خُرَاسَانَ مِنْ وُلْدِ إِبْرَاهِيمَ بْنِ سَيَّارٍ يَرْفَعُهُ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَلِمَ أَنَّ الذَّنْبَ خَيْرٌ لِلْمُؤْمِنِ مِنَ الْعُجْبِ وَ لَوْ لَا ذَلِكَ مَا ابْتُلِيَ مُؤْمِنٌ بِذَنْبٍ أَبَداً.
2- عَنْهُ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جَنَاحٍ عَنْ أَخِيهِ أَبِى عَامِرٍ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ مَنْ دَخَلَهُ الْعُجْبُ هَلَكَ.
3- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عُمَرَ الْحَلَّالِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ علیه السلام قَالَ سَأَلْتُهُ عَنِ الْعُجْبِ الَّذِى يُفْسِدُ الْعَمَلَ فَقَالَ الْعُجْبُ دَرَجَاتٌ مِنْهَا أَنْ يُزَيَّنَ لِلْعَبْدِ سُوءُ عَمَلِهِ فَيَرَاهُ حَسَناً فَيُعْجِبَهُ وَ يَحْسَبَ أَنَّهُ يُحْسِنُ صُنْعاً وَ مِنْهَا أَنْ يُؤْمِنَ الْعَبْدُ بِرَبِّهِ فَيَمُنَّ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لِلَّهِ عَلَيْهِ فِيهِ الْمَنُ.
(2570)4- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ إِنَّ الرَّجُلَ لَيُذْنِبُ الذَّنْبَ فَيَنْدَمُ عَلَيْهِ وَ يَعْمَلُ الْعَمَلَ فَيَسُرُّهُ ذَلِكَ


باب: خود بينى

 توضيح - معنى عجب و فرق آن با تكبر در اول باب گذشته بيان شد.
1- امام صادق (ع) فرمود: همانا خدا دانست كه ارتكاب گناه براى مؤمن از خود بينى بهتر است و اگر چنين نبود، هرگز مؤمنى بگناهى دچار نمى شد.
2- و فرمود؛ هر كه را خود بينى فرا گيرد هلاك شود.
3- على بن سويد گويد: از حضرت ابى الحسن عليه السلام راجع به خود بينى و عجبى كه عمل را فاسد كند پرسيدم، فرمود: خود بينى چند درجه دارد: بعضى از آن درجات اينستكه. كردار زشت بنده بنظرش جلوه كند و آنرا خوب پندارد (1) و از آن خوشش آيد و گمان كند كار خوبى ميكند، (2)
 و بعضى از درجاتش اينستكه: بنده به پروردگارش ايمان آورد و براى خداى عزوجل من گذارد، در صورتيكه خدا را بر او منت است (3) (كه بايمانش هدايت فرموده).
4- امام صادق (ع) فرمود: مردى گناه مى كند و از آن پشيمان مى شود، و كار شايسته اى مى كند