فِعْلِهِ فَكُلُّ شَيْ ءٍ يَعْمَلُ الْمُؤْمِنُ بَيْنَهُمْ لِمَكَانِ التَّقِيَّةِ مِمَّا لَا يُؤَدِّي إِلَى الْفَسَادِ فِى الدِّينِ فَإِنَّهُ جَائِزٌ.
بَابٌ فِى أَنَّ التَّوَاخِيَ لَمْ يَقَعْ عَلَى الدِّينِ وَ إِنَّمَا هُوَ التَّعَارُفُ
(2050)1- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ مُحَمَّدٍ الطَّيَّارِ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ لَمْ تَتَوَاخَوْا عَلَى هَذَا الْأَمْرِ وَ إِنَّمَا تَعَارَفْتُمْ عَلَيْهِ.
2- عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ وَ سَمَاعَةَ جَمِيعاً عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ لَمْ تَتَوَاخَوْا عَلَى هَذَا الْأَمْرِ وَ إِنَّمَا تَعَارَفْتُمْ عَلَيْهِ.
بَابُ حَقِّ الْمُؤْمِنِ عَلَى أَخِيهِ وَ أَدَاءِ حَقِّهِ
1- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ عَلِيِّ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ سَيْفِ بْنِ عَمِيرَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ مِنْ حَقِّ الْمُؤْمِنِ عَلَى أَخِيهِ الْمُؤْمِنِ أَنْ يُشْبِعَ
شود، پس مؤمن هر عملى را كه از نظر تقيه در ميان آنها انجام دهد كه به تباهى دين منجر نگردد، جائز است.
شرح- قسم دوم ايمان كه در اين خبر ذكر نشده و بوضوحش واگذار گشته اينستكه از كثرت معاشرت و رفاقت شخصى يقين بايمان او حاصل شود بنحويكه احتمال شك و ترديد در آن راه نداشته باشد.
باب: در اينكه برادرى بر پايه دين واقع نشده و تنها شناختن يكديگر است
1- امام باقر (ع) فرمود: شما بر اين امر (تشيع) برادرى نكرديد بلكه تنها يكديگر را بر آن شناختيد.
2- امام صادق (ع) فرمود: شما بر اين امر برادرى نكرديد، بلكه تنها يكديگر را بر آن شناختيد
شرح - مقصود اينستكه برادرى شما شيعه با يكديگر در اين عالم آغاز نشده بلكه در عالم ارواح و پيش از انتقال باجساد با يكديگر سنخيت پيدا كرديد و از كفار جدا گشتيد، و در اين جهان آن آشنائى را بياد آورديد و يكديگر را شناختيد.
و بعضى گفته اند: مقصود امام (ع) سرزنش و توبيخ شيعه است كه با يكديگر از روى حقيقت و واقع برادرى ندارند و تنها تعارف ميكنند. ولى اين معنا اولا مناسب كتاب ايمان نيست و با كتاب كفر مناسب ندارد و ثانياً استفاده اين معنى از لفظ تعارف محتاج به تكلف است.
باب: حق مؤمن بر برادرش و اداى حق او
1- امام باقر (ع) فرمود: از حق مؤمن بر برادر مؤمنش اينستكه گرسنگى او را سير كند و عورتش را بپوشاند و از گرفتاريش نجات بخشد و بدهيش را بپردازد و چون بميرد نسبت بخانواده و فرزندانش