صفحه ٤٠

5-  الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِيعاً عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ أَبَانٍ عَنْ أَبِى بَصِيرٍ عَنْ أَبِى جَعْفَرٍ علیه السلام قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ قالَتِ الْأَعْرابُ آمَنَّا قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَ لكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنا فَمَنْ زَعَمَ أَنَّهُمْ آمَنُوا فَقَدْ كَذَبَ وَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُمْ لَمْ يُسْلِمُوا فَقَدْ كَذَبَ.
6- أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ حَكَمِ بْنِ أَيْمَنَ عَنْ قَاسِمٍ شَرِيكِ الْمُفَضَّلِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَقُولُ الْإِسْلَامُ يُحْقَنُ بِهِ الدَّمُ وَ تُؤَدَّى بِهِ الْأَمَانَةُ وَ تُسْتَحَلُّ بِهِ الْفُرُوجُ وَ الثَّوَابُ عَلَى الْإِيمَانِ‏.

 بَابُ أَنَّ الْإِيمَانَ يَشْرَكُ الْإِسْلَامَ وَ الْإِسْلَامَ لَا يَشْرَكُ الْإِيمَانَ

1- مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِيلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ قُلْتُ لِأَبِى عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام أَخْبِرْنِى عَنِ الْإِسْلَامِ وَ الْإِيمَانِ أَ هُمَا مُخْتَلِفَانِ فَقَالَ إِنَّ الْإِيمَانَ يُشَارِكُ الْإِسْلَامَ وَ الْإِسْلَامَ لَا يُشَارِكُ الْإِيمَانَ فَقُلْتُ فَصِفْهُمَا لِى فَقَالَ الْإِسْلَامُ


اقرار كند و باين امر (ولايت) عارف نباشد، مسلمان است و گمراه.
5-  ابوبصير گويد: شنيدم امام باقر (ع) مى‏فرمود: «اعراب گفتند: ايمان آورديم، بگو ايمان نياورديد، بلكه بگوئيد اسلام آورديم» پس هر كه معتقد باشد، آنها ايمان آوردند دروغ گفته و هر كس معتقد باشد، آنها اسلام نياورده‏اند، دروغ گفته است.
 شرح- بيضاوى گويد: اين آيه درباره جمعى از بنى‏اسد نازل شد كه در سال قطحى بمدينه خدمت پيغمبر صلى الله عليه و آله آمدند و اقرار بشهادتين كردند و گفتند: ما بازاد و راحله خود نزد شما آمده‏ايم، نه مانند فلان طايفه كه با اسلحه بجنگ شما ميآيند. و مقصودشان از اين سخن گرفتن صدقه و منت نهادن بر پيغمبر صلى الله عليه و آله بود.
6- امام صادق عليه السلام مى‏فرمود: بسبب اسلام جان محفوظ ماند، و اداى امانت شود، و زناشويى حلال گردد، ولى ثواب در برابر ايمانست (بحديث اول اين باب رجوع شود).

 باب: ايمان با اسلام جمع شود، ولى اسلام با ايمان جمع نشود

 توضيح - پيداست كه طبق توضيحى كه ذيل روايت 1497 بيان كرديم. نسبت بين اسلام ايمان عموم و خصوص مطلق است، زيرا اسلام ‏اعم است و ايمان اخص، پس هر مؤمنى مسلمان است ولى هر مسلمانى مؤمن نيست.
1-سماعه گويد: بامام صادق (ع) عرضكردم: بمن خبرده آيا اسلام و ايمان دو چيز مختلفند؟ فرمود: ايمان شريك اسلام مى‏شود، ولى اسلام شريك ايمان نيست، عرضكردم: آندو را برايم وصف كن