صفحه ٣٠٩

تشريعى‌اش، اطاعت پيامبر را نيز بر مردم واجب ساخته است(275)؛ يعنى به او «حق حاكميت» داده و او را نسبت به تصرف در امور مردم، از خود آنها «أَولى» و سزاوارتر قرار داده است: أَلنَّبِىُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِم.
اگر كسى با آيات قرآن كريم آشنايى داشته باشد و نسبت به واقعيات عناد و لجاجت نورزد، به روشنى و با دلالت قطعى از قرآن استفاده مى‌كند كه خداوند به پيامبر خويش «حق حاكميت» بخشيده است. گذشته از برخى كج‌انديشانى كه امروزه پيدا شده‌اند، اين مطلب مورد قبول همه مسلمانان بوده و هست؛ حتى از نظر برادران اهل سنت نيز اين مطلب مسلّم است كه خدا به پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) حق حاكميت داده و اطاعت او بر همگان واجب است. به عبارت ديگر، همگان اذعان دارند كه ولايت پيغمبر بر مردم، ولايتى نبود كه از طريق رأىِ مردم به وجود آمده باشد، بلكه مستقيماً نصب و جعل خود خداى متعال مشروعيت يافته بود.

 8. حق حاكميت ائمه اطهار(عليهم السلام)
آيا خداوند بعد از پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله)، براى كسى «حق حاكميت» قرار داده است؟ آيه ذيل به روشنى بعضى اشخاص را به عنوان «اولى الامر» معرفى مى‌نمايد: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِى الأَمْرِ مِنْكُم(276)؛ اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را (نيز) اطاعت كنيد.
بنابراين، خدا براى افرادى غير از پيامبر نيز حق اطاعت قرار داده است و بر مردم واجب نموده كه از آنان اطاعت نمايند. اين وجوب از ناحيه خدا است و خدا حق دارد اين حكم را نموده و چنين حقى را قرار دهد. شيعه معتقد است همان‌گونه كه حكومت شخص رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) از طرف خداى متعال مشروعيت و اعتبار يافته بود، حكومت دوازده امام معصوم(عليهم السلام) پس از ايشان نيز چنين است. خداى متعال و پيامبر گرامى او(صلى الله عليه وآله)اين دوازده معصوم را ـ با صرف نظر از ساير شئون امامت ـ به عنوان ولىّ امر مسلمانان و متصدى تدبير و اداره جامعه اسلامى تعيين فرموده‌اند. به اعتقاد شيعه، مردم و مسلمانان نه تأثير و نفوذى در تعيين و برگزيدن اينان دارند و نه مى‌توانند در خصوص ولايت و حكومتشان چون و چرا