صفحه ٧١

يافت. دركِ حقايق برين عالم هستى با تلاش هاى برتر انسان ممكن مى گردد. انسانِ برين انسانى است كه از ابعاد مادون خودش پلكان بسازد و به ابعاد مافوق خود دست پيدا كند. بايد از اسارت عالم مادون رها شد تا ابعاد عاليه آن رخ بنمايانند، در واقع حقايق عالم، ما را به سوى برترشدن از خودِ مادون دعوت مى كنند تا خودشان را به ما بنمايانند. نمونه اش شرط ارتباط با خداست كه خود حضرت حق مى فرمايد:
 «فَمَن كَانَ يَرْجُو لِقَاء رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا» «1» هركس مى خواهد به لقاء پروردگار خود برسد بايد به اعمال صالح دست بزند و در عبادت پروردگار خود احدى را شريك نگرداند. اوّل بايد به يگانگى و احديت پروردگارت نظر نمايى و از عالم كثرات و تصورِ مؤثربودن آن ها بگذرى تا بتوانى به حق و علم و حيات و قدرت مطلق او توجه نمايى. يا مى فرمايد:
 «قُوُلوا لا الهَ الّا الله تُفْلِحُوا»؛
عقيده و عمل ات آن باشد كه ماوراء اين كثرت ها و تأثيرات ظاهرى، به معبود يگانه اى كه در عالم هست نظر كنى تا رستگار شوى. شرط رسيدن به سعادتِ انس با پروردگار، عبور از اعتماد و توجه به كثرت هاست. و اين نياز به همّت عقلى و قلبى دارد تا آن مرتبه ى عالى براى نفس انسان پيش بيايد.
به اندازه اى كه انسان از مادون خودش گذر كند، به مراتب مافوق خود دست مى يابد و آماده مى شود تا با مراتب مافوق عالم ماده انس پيدا كند و به اندازه اى كه با مافوق عالم مأنوس شد روح او وسعت مى يابد و به بزرگى و عظمت واقعى خود مى رسد. زيرا بزرگى روح انسان به شدّت