صفحه ٣٦

آن وقت خودتان ملاحظه كرده ايد آنچه مطلوب غريزه و كشش هاى جسمى است رفتنى است، يعنى هرچه براى غريزه انجام مى دهيم، نابودشدنى است و در جان انسان نمى ماند، زيرا حقيقت انسان غريزه و شهوت نيست، امّا آنچه كه با قلب انجام داده ايم، باقى مى ماند. نمازهايى كه با حضور قلب خوانده ايد، باقى است و آثارش همواره بركات به همراه دارد. و آنچه با نيّت قلبى انجام نداده ايد، نابود شده است، يعنى سرمايه اى براى آخرت- كه حقيقت انسان به صحنه مى آيد- نشده است. پس بايد متوجّه باشيد، شما غريزه و شهوت نيستيد، شما قلب ايد و آنچه قلبى است، سرمايه حقيقى شماست.
حقيقت انسان همان بعد قلبى اوست، از طرفى چون انسان كامل حقيقت انسان و اصل انسانيت هر انسانى است، پس او قلب كل است؛ يعنى قلب حقيقى در هستى، امام زمان (عج) است. هر كس به هر اندازه كه در قلب امام زمان (عج) جا دارد، حقيقت دارد و خودش است و با خيالات و غرايزش كه حقيقت او نيست، به سر نمى برد، يعنى واقعيت هر كس به اندازه اى است كه با قلب عالم هستى ارتباط دارد، چون هر كس به اندازه اى كه در قلبش حاضر است، واقعيت دارد و هر كس هم به اندازه اى قلب دارد كه از قلب كل بهره گرفته است؛ پس هر كس با قلب امام زمان ارتباط ندارد، با خود واقعى اش در ارتباط نيست و با خود وَهمى و خيالى به سر مى برد.
در روايت آمده است كه اعمال ما روزهاى دوشنبه و پنج شنبه خدمت امام زمان (عج) ارائه مى گردد، يعنى اعمال ما به انسانيت كل، كه ملاك