صفحه ١٧٩

امام (ع)، مسير هدايت انسانى 
ربّ انسان «الله» است. انسانِ كامل، مظهرِ الله است. «الله»، جامع جميع اسماء الهى است. حالا اگر شما از مظهرِ الله در مقام انسانى غافل شويد و بخواهيد از طريق اسم و مظهر ديگرى به ربّ العالمين توجه كنيد، به هدايت حقيقى كه قرب به سوى «الله» است، نرسيده ايد. به عنوان مثال؛ ربّ گوسفند و ربّ گرگ كه جنبه گوسفندى و گرگى آنها را تدبير مى فرمايد، ربّ شما نيست، اگر به ربّ آنها اتصال پيدا كرديد به مسير هدايت انسانى نمى رسيد، و لذا گمراه مى شويد. حتّى اگر به ربّ ملائكه هم نظر كرديد و در آن متوقف شديد ظرفيت حقيقى خود را به نحو جامع جواب نداده ايد. ولى «الله» كه جامع جميع اسماء است، ربِّ انسان است و درضمن ربّ العالمين هم هست، منتها براى هر موجودى از موجودات، اسمى از اسماء الهى، تدبير امر آن موجود را به عهده دارد. حال چون انسان كامل، مظهر جامع جميع اسماء الهى است، ربوبيت ساير موجودات را هم با اسم خاص مربوط به آن موجود به عهده دارد، پس كل موجودات عالَم، زير نظر حامل اسماء كل، يعنى حضرت حجّت (عج) است، كه واسطه فيض است. چون كلّ اسماء به مقام انسان تعليم داده شده، از طرفى «الله»، ربّ انسان است كه مظهرِآن، انسان كامل است. پس اگر انسان بخواهد تحت تربيت «الله» قرار گيرد و تمام ابعادش تربيت شود، بايد خود را تحت تربيت مظهر اسم جامع، يعنى مظهر اسمِ «الله» كه انسان كامل است قرار دهد، آن ذات مقدسى كه ظرفيت پذيرش همه اسماء الهى را داشت و لذا همه اسماء را گرفته است.