حتماً مستحضريد كه عين الانسان جامعِ جميع اسماء است، چنانچه قرآن فرمود: «وَ عَلَّمَ آدم الْاسْماءَ كُلَّها» «1»
يعنى خداوند همه اسماء را به آدم تعليم داد. آن وقت روشن است، ذات خداوندى هنگامى كه جلوه مى كند با اسماء جلوه مى كند. ذات خداوند در مقام تجلّى، همان «اسم» است. بنابراين مقام آدم، مقام همه اسماء الهى است. نيز در جاى خود روشن است كه جلوه و تجلى اسماء نيز مراتبى دارد. هرقدر مرتبه اين جلوه عالى تر و جامع تر باشد و در مرتبه وجودى شديدترى قرار داشته باشد، آن جلوه جامع تر است، پس وقتى مى فرمايد: همه اسماء براى آدم جلوه كرده، يعنى مقام آدم و حقيقت آدم بالاترين مقام در هستى است.
يعنى اوّلين جلوه حق كه همه اسماء الهى با آن متحد شده است، مقام «آدمى» است كه ظهور كلّش هم در پيامبر اسلام (ص) است. چنانچه خود حضرت فرمودند: «كُنْتُ نَبِيّاً وَ آدمُ بَيْنَ الْماءِ وَ الطّينِ» «2»يعنى قبل از وجود عينى و خارجى حضرت آدم (ع) حضرت محمد (ص) وجود غيبى و معنوى داشته اند. حالا با اين تعبير است كه واسطه فيض بودن پيامبر (ص) و ائمه معنا مى شود كه اين وساطت يك مقام است نه يك شخص يعنى مسئله بيان و طرح يك شخص و يك فرد نيست بلكه موضوع، بيانِ مقامِ جامعِ جميع اسماء الهى است. به همين جهت ائمه (عليهم السلام) اصرار دارند رواياتى كه متضمّن بيان اين حقايق است براى مردم عادى نگوييد، چون مردم از پيامبر و ائمه (عليهم السلام) فقط يك ظاهرى را مى بينند ولى يك مقامى را كه فوق ملائكه