صفحه ١٤٨

وَ الطّين» «1»؛ يعنى وقتى كه من به پيامبر اكرم (ص) ايمان آوردم و وصى آن حضرت قلمداد شدم، حضرت آدم (ع) هنوز بين آب و گل بود. اين گونه روايات مى گويد مقام پيامبر اكرم و ائمه (عليهم السلام) فوق خلقت اين دنيا است، كه اصطلاحاً به آن مقام، «مقام نور عظمت» «2» گويند. مقام نور عظمت، مقام پيامبر و ائمه (عليهم السلام) است كه عالم را تدبير مى كند و واسطه فيض خدا بر عالم امكان است. مقام نور عظمت پيامبر و ائمه (عليهم السلام) غير از جسم و بدن و نفس آن هاست. نفس پيامبر و امام از مادرشان شروع مى شود، همان است كه ملاصدرا (رحمةالله عليه) در رابطه با آن مى گويد: «النَّفْسُ جِسْمانِيَةُ الْحُدُوث وَ رُوحانِيَةُ الْبَقاء»؛ يعنى نفس در بستر عالم ماده پديد مى آيد، به عبارت ديگر وجودش از شكم مادر شروع مى شود، ولى به حالت روحانى براى هميشه باقى است. «3» امّا مقام «نور عظمت» همان چيزى است كه پيامبر اكرم (ص) مى فرمايند: «اوَّلُ ما خَلَقَ اللهُ نُوري»؛ يعنى اوّلين چيزى كه خداوند خلق كرد، نور من بود. و در روايت ديگرى، همه ائمه (عليهم السلام) مى فرمايند: «كُلُّنا واحِدٌ مِنْ نُورٍ واحِد» «4»؛ يعنى همه ما نور واحدى هستيم، و يا در روايت ديگر مى فرمايند:
 «كُلُّنا مُحَمَّدٌ»؛ يعنى همه ما نور واحد و