صفحه ١٤٥

حضرت آدم (ع) چون در مقام آدميت اند، مورد دشمنى شيطان قرار دارند «1» و شيطان هم دشمن آدميت است، و از آن طرف، ملائكه، برعكسِ شيطان كه بر آدميت سجده نكرد، با تمام وجود بر آدميت سجده كردند.
سجده ملائكه بر آدم به معنى آدميت، يعنى تواضع و تبعيت از آدم؛ يعنى ملائكه در تسخير آدمند. نتيجه اين كه؛ ملائكه به مقامى سجده كردند كه اين مقام به طور كامل و تامّ در اختيار ائمه معصومين (عليهم السلام) است و امروز امام زمان (عج) صاحب آن مقام است و ملائكه تماماً فرمانبردار امام زمان (عج) هستند و با توجّه به اين كه ملائكه مبادى عالم و خزائن غيبى عالم وجوداند. پس متوجه مى شويم؛ از طريق امام زمان (عج) است كه مى توانيم با خزائن غيب الهى آشنا و مرتبط شويم و از آن گوهرهاى غيبى بهره مند گرديم و چشم دلمان را به روى حقايق هستى باز كنيم.
ملائكه هر كدام يك بُعدى از حقايق عالم را دارا مى باشند «2»، يكى در مقام علم است و يكى در مقام حيات است و يكى جلوه اسم مصوِّر خداونداست؛ ولى هيچ كدام جامع همه اسماء الهى نيستند، به همين جهت نمى توانند خليفه خدا باشند و تمام اسماء الهى را ظهور دهند. اين انسان كامل است كه جامع و مظهر همه اسماى حُسناى حق است و توان ارائه همه اسماء را دارد. انسان؛ جامع اضداد است، مثلًا صفت رحمت و خشم در انسان جمع است. خدايى كه جامع اضداد است، هم رحمت دارد و هم