معارف بوک

راستاى هدف خلقت ارزيابى مى‌‌شود و بديهى است كه هدف از نظم اجتماعى در فرهنگ دينى و قرآنى تنها تأمين رفاه مادّى و منافع دنيوى نيست؛ بلكه علاوه بر تأمين رفاه و منافع دنيوى، تكامل انسانى و سعادت اخروى بشر مورد نظر است و روشن است كه در مقام تعارض، سعادت اخروى بر امور دنيوى مقدم شمرده مى‌‌شود.
حال با توجه به اين مقدمه به بيان حضرت على(عليه السلام) درباره نقش قرآن در تأمين نظم سياسى و اجتماعى جامعه باز مى‌‌گرديم و بيان حضرت را مورد دقت قرار مى‌‌دهيم تا با ديدگاه ولايت در مورد نقش و جايگاه قرآن در زندگى اجتماعى بيش‌‌تر آشنا شويم.
حضرت على(عليه السلام) با تعبيرى اعجاز گونه نقش قرآن را در تنظيم امور اجتماعى جامعه بيان مى‌‌كنند و ما را بدان توجه مى‌‌دهند تا مبادا از آن غفلت كنيم. حضرتش، بعد از آن كه فرمودند قرآن نسخه شفابخش دردها و مشكلات شماست، مى‌‌فرمايند: وَ نَظْمَ ما بَيْنِكُم؛ نظم امور و روابطِ بين شما در قرآن است؛ يعنى اگر نظم مطلوب و معقول را كه همه افراد جامعه در سايه آن نظم به حقوق مشروع خود برسند، طالب باشيد، مى‌‌بايد امور خود را بر اساس رهنمودهاى قرآن سامان بخشيد.
بر آگاهان پوشيده نيست كه تعبير «وَ نَظْمَ ما بَيْنِكُم» متوجه امور و روابط اجتماعى افراد است. هر چند افراد موظفند امور شخصى و فردى خود را نيز بر اساس رهنمودهاى قرآن تنظيم كنند؛ لكن تعبير «وَ نَظْمَ ما بَيْنِكُم» شامل نظم امور شخصى افراد نمى‌‌شود؛ چنان كه بر اهل زبان پوشيده نيست، حضرت على(عليه السلام) در فرازهاى مورد بحث در صدد بيان نقش جنبه‌‌هاى اجتماعى قرآن كريم هستند.
حضرت با بيان اين نكته كه نظم اجتماعى شما در قرآن كريم است، به مسلمانان و پيروان خود مى‌‌فرمايند شما بايد امور سياسى و روابط اجتماعى خود را بر اساس قرآن سامان دهيد.
البته روشن است كه توصيه‌‌هاى مذكور تا زمانى كه از ناحيه مسؤولان نظام اسلامى توصيه‌‌هاى اخلاقىِ غير لازم‌‌الاجرا تلقى شود و مورد اعتقاد و باور و ايمان قلبى آنها نباشد، اين نسخه شفابخش آسمانى دردى از دردهاى اجتماعى جامعه ما درمان