صفحه ٨٣

متضايف بودن حق و باطل
با توجه به مطالبى كه در دو فصل قبل بيان شد و در حدى كه هدف كتاب تأمين شود درباره موقعيت واهميت قرآن و نقش اين كتاب الهى از ديدگاه نهج‌‌البلاغه در هدايت انسان‌‌ها به سوى سعادت و كمال توضيحاتى به اختصار داده شد. اكنون اين سؤال مطرح مى‌‌شود كه آيا رعايت مطالب پيش‌‌گفته براى استفاده از قرآن كريم و تمسك به ثقل اكبر، اين ميراث بزرگ پيامبر عظيم‌‌الشأن(صلى الله عليه وآله)، كافى است؟ ممكن است گفته شود اگر تمام نكاتى كه در فهم صحيح و برداشت درست از قرآن نقش دارد، رعايت گردد قهراً احكام و معارف قرآن آن گونه كه هست فهميده مى‌‌شود و فرهنگ جامعه بر اساس رهنمودهاى قرآن كريم شكل مى‌‌گيرد و مردم در سايه حكومت دينى در پناه قرآن از خطر انحراف مصون مى‌‌مانند؛ زيرا تمسك به قرآن همان فهم صحيح معارف آن و عمل بر اساس رهنمودهاى قرآنى است. پاسخ مذكور هر چند تا حدودى در هدايت‌‌گرى‌‌هاى فردى قرآن درست تلقى مى‌‌شود؛ لكن تحقق كامل اين مسأله در صورتى است كه به نقش بايسته قرآن در سطح كلان نگريسته شود و جايگاه آن در مقابل افكار انحرافى و مهاجمان به فرهنگ دينى مورد توجه قرار گيرد. به نظر مى‌‌رسد بدون شناخت افكار انحرافى مخالفانِ قرآن و مقابله با آنها از طريق روشنگرى و برملا كردن توطئه‌‌هاى فرهنگى آنان، حاكم كردن فرهنگ قرآن و هدايت جامعه بر اساس اعتقادات و ارزش‌‌هاى دينى كار چندان آسانى نباشد. اين نكته‌‌اى است كه اغلب مورد غفلت قرار مى‌‌گيرد.