معارف بوک

سوم: نه خشونت روش خوبى براى تربیت است و نه آزادى مطلق و بى قید و شرط. این، نظر اسلام است.
در مورد نظر اوّل به روایت زیر توجّه کنید: «شخصى خدمت امام کاظم (علیه السلام) رسید و از پسرش که او را ناراحت کرده بود شکایت کرد. امام (علیه السلام) فرمود: «لاتَضرِبهُ وَاهجُرهُ وَلا تُطِل؛ (خشونت به خرج مده و) او را مزن، بلکه از وى فاصله بگیر و قهر کن، امّا مدّت قهرت طولانى نشود».(1)
چرا که هم خشونت و تنبیه بدنى نتیجه معکوس دارد و هم قهرهاى طولانى. این روایت نظر و عقیده اوّل را ردّ مى کند.
و امّا در مورد عقیده دوم، ابتدا باید یک بحث کلّى پیرامون آزادى از نظر اسلام، مطرح کنیم:

اسلام و مسأله آزادى
خداوند متعال در مورد پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) چنین مى فرماید: (یَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنْکَرِ وَیُحِلُّ لَهُمُ الطَّیِّبَاتِ وَیُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَبَائِثَ وَیَضَعُ عَنْهُمْ اِصْرَهُمْ وَالأَغْلالَ الَّتِی کَانَتْ عَلَیْهِمْ)؛ «آن ها را به معروف دستور مى دهد، و از منکر باز مى دارد، اشیاء پاکیزه را براى آن ها حلال مى شمرد و ناپاکى ها را تحریم مى کند و بارهاى