صفحه ١٩٦

به ثمر خواهد نشست، نه ابرى تشکیل خواهد شد، نه بارانى خواهد بارید، و خلاصه زندگى از جریان مى افتد.(1)
اگر کره ماه نبود موجودات زنده در دل شب هاى تاریک نمى توانستند به مقصد برسند. بر اساس حرکت منظّم ماه است که تقویم قمرى به وجود مى آید، و تاریخ قمرى بر تاریخ شمسى برترى دارد، چرا که اوّل ماه و وسط و آخر آن را همه مردم مى توانند تشخیص دهند و نیاز به تخصّص ویژه اى نیست؛ اما تاریخ شمسى را جز متخصّصان، که آشنایى کامل با برج هاى دوازده گانه و مسائل مربوط به آن دارند، تشخیص نمى دهند. بنابراین، تاریخ قمرى یک تاریخ طبیعى است که همه مردم قادر به استفاده از آن در بر اساس حرکت منظّم ماه هستند.(2)

ب) تسخیر شب و روز
در مورد مسخّر بودن لیل و نهار در قرآن مجید چنین آمده است: (وَسَخَّرَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَالنَّهارَ)؛ «و (خداوند) شب و روز را (نیز) مسخّر شما ساخت».(3)
شب و روز نیز خدمات زیادى به بشر مى کند. اگر شب ادامه پیدا
1- شرح بیشتر را در کتاب «سوگندهاى پربار قرآن»، ص 63 به بعد، نوشته ایم.
2- براى مطالعه شرح بیشتر، ر.ک: سوگندهاى پربار قرآن، ص 70 به بعد.