صفحه ١٧٨

اگر با این دید به مسأله نگاه کنیم، فضایل اخلاقى، از جمله حیاء، به صورت فطرى و ذاتى در درون انسان وجود دارد و محیط آلوده و دیگر عوامل آلودگى است که آن را تغییر مى دهد، همان گونه که باران به مقتضاى ذاتش شفّاف و زلال و سودمند است و عوامل مختلف خارجى ممکن است آن را کدر و تار و مضر کند.
براى اثبات آنچه گفته شد، به دو نمونه از آیات قرآن مجید توجّه فرمایید:

الف) تشبیه انسان به گیاه
حضرت نوح (علیه السلام) از قومش دعوت کرد که خالق آسمان ها و زمین را پرستش کنند. سپس در وصف خداوند چنین فرمود: (وَجَعَلَ الْقَمَرَ فِیهِنَّ نُوراً وَجَعَلَ الشَّمْسَ سِرَاجاً وَاللَّهُ أَنْبَتَکُمْ مِنَ الأَرْضِ نَبَاتًا)؛ «و ماه را در میان آن ها مایه روشنایى، و خورشید را چراغ فروزانى قرار داده است. و خداوند شما را همچون گیاهى از زمین رویانید».(1)
جالب این که در زمان نزول قرآن همه مردم خیال مى کردند نورانیّت ماه از خود مى باشد، در حالى که ماه به خودى خود تاریک است ولذا همواره نیمى از ماه که به سمت خورشید است روشن،