صفحه ٣٩٣

وَ نَقْضُ الْعَهْدِ وَ قَطِيعَةُ الرَّحِمِ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ أُولئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَ لَهُمْ سُوءُ الدَّارِ قَالَ فَخَرَجَ عَمْرٌو وَ لَهُ صُرَاخٌ مِنْ بُكَائِهِ وَ هُوَ يَقُولُ هَلَكَ مَنْ قَالَ بِرَأْيِهِ وَ نَازَعَكُمْ فِى الْفَضْلِ وَ الْعِلْمِ .


پروردگار جليل، سنگين، ولى اين موضوع منافات ندارد كه برخى از گناهان نسبت بخود بزرگتر از برخى ديگر باشد و بصغائر و كبائر تقسيم شود، كه اگر از كبائر كناره گيرى شود، صغائر آنها آمرزيده شود و ارتكاب كبيره و اصرار بر صغيره منافى عدالت باشد.
 و اما راجع بشماره گناهان كبيره، برخى آنها را هفت گناه دانسته اند: 1- شرك بخدا. 2- آدم كشى. 3- تهمت زنا دادن بزن پاكدامن. 4- خوردن مال يتيم. 5- زنا. 6- فرار از جنگ 7- عقوق والدين.
 و برخى 13 گناه ديگر باين هفت گناه اضافه كرده اند بدين ترتيب: 8- لواط 9- جادوگرى. 10- رباخوارى. 11- غيبت. 12- سوگند دروغ 13- شهادت ناحق. 14- ميخوارى. 15- بى احترامى بخانه كعبه. 16- دزدى. 17- پيمان شكنى. 18- تعرب بعد از هجرت. 19- نوميدى از رحمت خدا.20- ايمنى از مكر خدا،
 بعضى ديگر 14 گناه ديگر بر اينها افزوده اند: 21 - 25 - خوردن مردار و خون و گوشت خوك و قربانى براى غير خدا بدون ضرورت و خوردن سحت (هر حرامى مانند رشوه). 26- قمار بازى. 27- كم فروشى. 28- كمك بظالم. 29- حبس حقوق بدون دست تنگى (مانند كسيكه بدهيش را با آنكه دارد نميدهد). 30- اسراف (زياده خرج كردن). 31- تبذير (بيهوده خرج كردن) 32- خيانت. 33- اشتغال بكارهاى لهو. 34- اصرار بر گناهان (صغيره).
 مرحوم مجلسى گويد: هيچيك از اين اقوال نسبت به تعريف و شماره گناهان كبيره، دليلى كه دل به آن اطمينان پيدا كند ندارد و شايد در نهان داشتن آن مصلحتى باشد چنانچه در نهان كردن شب قدر و صلوة وسطى مى باشد. پايان سخن مجلسى (ره).
 راجع بتعريف و تحديد گناهان كبيره بايد گفت: دو روايت اول اين باب كه يكى از آنها را خود مجلسى هم صحيح ميداند كبائر را بگناهانى كه خدا آتش دوزخ را براى آنها معين فرموده: (مانند قول اول) تعريف كرده است، و اما راجع بشماره آنها پيدا است كه بلحاظ اعتبارت و تداخل اقسام، و عموم و خصوص الفاظ و اثبات برخى با اولويت فرق ميكند، چنانكه در روايت هشتم ترك نماز را داخل در كفر دانست و در روايت اخير ترك نماز را جداگانه ذكر فرمود: و همچنين خوردن مردار و خون وگوشت خوك و رشوه را ميتوان 4 گناه بحساب آورد و ميتوان «خوردن حرام» گفت و يك گناه بحساب آورد، و نيز لواط را در زنا ميتوان داخل كرد از راه اولويت، پس نسبت بشماره كبائر نميتوان عدد مشخصى را تعیين نمود ولى چون شماره هفت در اين روايت بيشتر ذكر شده بود، ميتوان گفت: گناهان ديگرى هم كه در روايات صحيح ديگر ذكر شده است به يكى از طرق مذكوره داخل اين هفت گناه مى باشد.