22- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام الْفَقْرُ أَزْيَنُ لِلْمُؤْمِنِ مِنَ الْعِذَارِ عَلَى خَدِّ الْفَرَسِ.
(2395)23- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ غَالِبٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيَّبِ قَالَ سَأَلْتُ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ علیه السلام عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَوْ لا أَنْ يَكُونَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً قَالَ عَنَى بِذَلِكَ أُمَّةَ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله أَنْ يَكُونُوا عَلَى دِينٍ وَاحِدٍ كُفَّاراً كُلَّهُمْ لَجَعَلْنا لِمَنْ يَكْفُرُ بِالرَّحْمنِ لِبُيُوتِهِمْ سُقُفاً مِنْ فِضَّةٍ وَ لَوْ فَعَلَ اللَّهُ ذَلِكَ بِأُمَّةِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله لَحَزِنَ الْمُؤْمِنُونَ وَ غَمَّهُمْ ذَلِكَ وَ لَمْ يُنَاكِحُوهُمْ وَ لَمْ يُوَارِثُوهُمْ.
شرح - اين حديث شريف سفارش فقرا را به توانگران مى نمايد، زيرا گرفتن اموال از توانگران و رسانيدن به مستمندان از شؤن و مناصب امامست، و چون در زمان تقيه و غيبت اين عمل ممكن نيست، امام عليه السلام توانگران را امين خود ناميده و سفارش فرموده كه: مبادا حق فقرا را ضايع كنند و به آنها نرسانند.
22- امير المؤمنين فرمود: فقر براى مؤمن از خط گونه اسب خوش نماتر است.
توضيح - عذار در اصل بناگوش است و در اينجا به معنى خطى است كه از رشته لجام اسب بر بناگوشش ديده مى شود و بر حسنش مى افزايد.
23- سعيد بن مسيب گويد: از على بن الحسين عليهما السلام از تفسير قول خداى عزوجل: «اگر نبود كه مردم يك امت مى شوند»پرسيدم، فرمود: مقصود از اين آيه امت محمد صلى الله عليه و آله است كه (اگر نبود كه) همه كافر مى شدند «براى آنهائيكه به خداى رحمن كافر مى شدند. سقفى از نقره براى خانه هايشان قرار مى داديم، 33 سوره 43»و اگر خدا اين كار را با امت محمد صلى الله عليه و آله مى نمود، مؤمنين اندوهگين شده و اين عمل آنها را غمناك مى ساخت و ديگران با آنها زناشوئى نمى كردند و از يكديكر ارث نمى بردند.
شرح - مرحوم مجلسى گويد: مراد به «ناس »امت محمد صلى الله عليه و آله است بعد از وفات آنحضرت به قرينه صيغه مضارع در «يكون و يكفر» و مراد به كافران به رحمان امامت و مخالفين شيعه مى باشند و حاصل اين است كه: اگر مؤمنين حقيقى كافر نمى شدند يا غمناك و دل شكسته نمى گشتند و شيطان بر آنها مسلط نمى شد، همه مخالفين و منكرين امامت را ثروتمند و بى نياز مى نموديم و مؤمنين در نهايت فقر و نياز بسر مى بردند و نيز اگر چنان مى شد مخالفين با مؤمنين تناكح و ازدواج نمى كردند و در نتيجه نسل آنها قطع مى شد، و امت محمد صلى الله عليه و آله همه منافق و مخالف باقى مى ماندند، از اين رو برخى از مؤمنين را فقير و برخى را ثروتمند ساخت و همچنين نسبت به مخالفين و منكرين امامت.