صفحه ١٨٩

شما نظر دارم نه به ظاهرِ ركوع و سجود شما. «1» مولوى اين روايت را در قالب شعر بدين صورت بيان كرده است:

         گفت لا يَنْظُرُ الى تَصويركُم             فَابْتَغُوا ذَاالْقَلْب فى تَدبيركُم 
             من زصاحب دل كنم درتو نظر             نه به نقش سجده و ايثار زر

يعنى من از طريق يك قلب انسانى كامل، شما را ارزيابى مى كنم برويد آن صاحب قلب را جهت امورات خود پيدا كنيد، شما به قدرى كه در قلبِ كلّ، جا داشته باشيد، ارزش داريد، من از طريق آن كه دلِ كلّ است در تو نظر و نگاه مى كنم، به ركوع و سجود و بخشش هاى تو نظر نمى كنم. حال كه چنين است تو هم قلب خودت را نسبت به قلب امام زمان (عج) كه قلب كل است، بررسى كن. ببين چقدر به قلب امام (ع) نزديك هستى، قلب هم كه زمان و مكان نمى خواهد، عشق و ارادت و اطاعت مى خواهد. اصلْ اين است كه قلب حضرت (عج) را به دست آوريد، چون حقيقت شما همه قلب است و نه گوشت و استخوان، و اساساً انسان يعنى قلب، و هر كس كه قلب ندارد، انسانيّت ندارد و آن كس كه عين الانسان است، عين القلب است. پس هر كس به اندازه اى كه به عين القلب نزديك است از قلب بهره دارد و به همان اندازه حضرت حق به او توجه دارد و از طريق آن قلبى كه آورده است به عبادات و اعمال او نظر دارد.