حضرت على و بقيه ائمه (عليهم السلام) داراى مقام ولايت و امامت هستند. آنچه كه اصل است «ولايت» است. ولايت يا امامت بين پيامبر و ائمه (عليهم السلام) مشترك است. و گفتيم كه حامل ولايت مطلقه حق، خليفه اعظمِ حق است و او قطب اعلى است يعنى هرچه فيض است از او سرازير مى شود، در واقع او عالَم كبير است، و عالم هستى در مقابل آن حضرت، انسان صغير است.
آدم حقيقى اوّلين مخلوق خداست كه ظرفيت پذيرش و تجلّى تمام اسماء الهى را دارد. حضرت آدم (ع) به عنوان اولين پيامبر و ابوالبشر يك نمونه از مقام انسان كامل و جلوه اى از مقام خلافت اعظم است، به همين جهت پيامبر اكرم (ص) فرمود: «كُنْتُ نَبِيَّا وَ آدَمُ بَيْنَ الْماءِ وَ الطّين» «1» يعنى من پيامبر بودم و آدم هنوز بين آب و گل بود. حضرت على (ع) هم مى فرمايند: «كُنْتُ وَصِيًّا وَ آدمُ بَيْنَ الْماءِ وَالطّين» «2» يعنى قبل از اين كه آدم از آب و گل خارج شود من وصى پيامبر بودم و به پيامبر اسلام ايمان آوردم. اين روايات به مقام پيامبرخدا (ص) و حضرت على (ع) اشاره دارد و يك بحث صراطى است يعنى از مو باريك تر و از شمشير تيزتر است. عده اى از افراد نفهميدند و منكر شدند، عده اى هم با ادعاى فهم، به كجروى و انحراف و غلوّ كشيده شدند.
گفتيم كه آدم حقيقى مخلوق اول است و از او در مجالى مختلف به قلم اعلى تعبير مى شود و عالَم هستى از مقام او ظهور مى يابد. به تعبيرى