صفحه ١٣٤

قرب الهى پيدا كردن است از طريق ارتباط با انسان كامل، هر چند ممكن است در ظاهر هر دو نظم، يكسان باشد، ولى يكى در يك انضباط جهت دار قرار دارد و به انسان شدن فكر مى كند و ديگرى به دنياى بيشتر دل بسته است و خود را مجهّز مى كند براى هر چه بيشتر از دنيا لذّت بردن و ديگر هيچ.
اگر امام زمان (عج) به كسى نظر كردند زندگى او عوض مى شود، يعنى آدم مى شود، يعنى حركات و سكناتش انسانى مى گردد. به عنوان مثال؛ خيلى از انسان ها دل رحم هستند و وقتى كودك فقير گرسنه يتيمى را مى بينند، دلشان به رحم مى آيد و حاضرند براى او مقدارى پول هم خرج كنند. حالا سؤال اين است كه چرا اين كارها را مى كنند؟ براى رضاى خدا، يا براى اين كه وجدانشان راحت شود؟ اگر براى قرب به خدا اين كارها را مى كند، اين شخص آدم است و با اين كار آدميت خود را تكرار و تقويت و تشديد مى كند. امّا اگر دلش مى سوزد و صرفاً از سر ترحّم اين كارها را مى كند، او مثل بعضى از حيوانات است كه داراى ترحّم هستند. يعنى اگر اخلاق و اعمال ما زير پرتو نور انسانيت نباشد، در اسلام پذيرفته نيست. معلوم است كه اگر آتشى به دست شما برسد سريعاً آن را دفع مى كنيد. حالا اگر منظره اى را ببينيد كه دلتان بسوزد، سريعاً براى رفع اين دل سوختن، كارى مى كنيد كه دلتان نسوزد؛ مثلًا پولى به فقير مى دهيد تا دل خودتان نسوزد، يعنى شما براى دل خودتان كمكى به فقير كرده ايد و اين يك ترحّم صرفاً عاطفى است.