معارف بوک

254. رسول خدا صلی الله علیه و آله در آغاز بعثت مبارک خویش با نزول آیه نورانی وَأَنذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ؛«و خویشان نزدیکت را انذار کن» (شعرا،214) به اعلان و تبلیغ دین اسلام برای اقوام نزدیک خویش مامور شد. به همین سبب، با دعوت از ایشان در ضیافتی، ماموریت خویش را به آنان ابلاغ کرد و از آنان در این امر مهم یاری طلبید و فرمود: «ای پسران عبدالمطلب! به خدا سوگند، جوانی را در بین عرب نمیشناسم که برای خویشاوندان چیزی برتر از آنچه من آورده ام، آورده باشد. من خیر دنیا و آخرت را برای شما آورده ام. خداوند مرا فرمان داده شما را به سوی او فراخوانم. اکنون کدام یک از شما مرا بر این امر یاری میکند تا اینکه برادر من و وصی و جانشینم در بین شما باشد؟ و در آن مجلس کسی جز امیر مومنان علی علیه السلام به حضرت پاسخ مثبت نداد. امیر مومنان علی علیه السلام در پاسخ رسول خدا فرمود«ای پیامبر خدا، من شما را بر این امر یاری میکنم» . رسول خدا سه بار سخن خود را تکرار کرد و کسی جز امیر مومنان علی علیه السلام به او پاسخ نداد. آنگاه رسول خدا خطاب به حاضران فرمود: ان هذا اخی و وصی و خلیفتی فیکم فاسمعوا له و اطیعوه؛ «همانا این برادر من و وصی و جانشینم در بین شماست. پس سخن او را بشنوید و از او اطاعت کنید». این حدیث به حدیث دار یا حدیث انداز معروف است (ر.ک: علی ابن ابی اکرم بن اثیر، الکامل فی تاریخ، ج2،ص63ـ62،. محمد بن جریر طبری، تاریخ الطبری، ج2،ص321ـ319). همچنین از رسول خد ا صلی الله علیه و آله و سلم در موقعیت های دیگری روایت شده است که خطاب به امیر مومنان علی علیه السلام فرمود: انت منی بمنزله هارون من موسی الا انه لا نبی بعدی؛ «تو نسبت به من همان مقام و منزلت را داری که هارون نسبت به موسی داشت؛ جز اینکه بعد از من پیامبری نیست»(ر.ک:محمد ابن یعقوب کلینی، الکافی،ج8، ص107؛احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج2،ص92). این حدیث نیز به حدیث منزلت معروف شده است.