برگرداند و فرمود: ای بزرگ مردان و بازوان ملت و نگهبانان اسلام، این چه سستی ای است در حق من و چه غفلتی است در برابر ظلم به من؟! آیا رسول خدا صلی الله علیه و آله پدرم نمی فرمود: احترام مرد در فرزندانش نگه داشته میشود؟! چه زود حادثه به بار آوردید و چه با شتاب به بیراهه رفتید! در حالی که در شما توانایی انجام مقصود من و قدرت آنچه می طلبم و میخواهم وجود دارد. آیا میگویید: محمد صلی الله علیه و آله از دنیا رفت [و همه چیز تمام شد]؟ آری مرگ او حادثه ای بزرگ بود که اثر آن همه جا را گرفت و شکافش آشکار گردید و پیچیدگی آن همه گیر شد و روی زمین با غیبتش تیره گشت و ستارگان در مصیبتش پراکنده شدند و آرزوها به آخر رسید و کوه ها فروشکستند و حریم ها شکسته شد و حرمت ها به هنگام مرگش در هم ریخت. به خدا سوگند، فقدان پیامبر فاجعه ای بزرگ مصیبتی بس عظیم است که مصیبت سختی مانند آن و بدبختی ای همچون آن نیامده است. این کتاب خدای عزوجل در خانه های شماست که صبح و شام بلند و آهسته و به صورت عادی یا با لحن مطبوع می خوانید که میگوید: قبل از پیامبر هم به پیامبران گذشته حادثه حتمی و قطعی جاری شده است. محمد صلی الله علیه و آله جز فرستاده ای نیست که پیش از او، فرستادگان دیگری نیز بودند. آیا اگر او بمیرد یا کشته شود، شما به عقب بر میگردید؟ و هر کس به عقب بازگردد، هرگز به خدای ضرری نمی زند، و خداوند به زودی شاکران را پاداش خواهد داد».
1 . مقدمه
مخاطبان حضرت، در آغاز عموم مردم و در بخش پیش مهاجرینی بودند که با