صفحه ٤٥

الی سبیل الله ربه «بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ»(20)؛ رسول خدا صلی الله علیه و آله مردم را با حکمت (مطالب یقینی قطعی) و موعظه (پند و اندرز نیکو) به راهی دعوت می کرد که خدای متعال تعیین کرده بود.

3. توصیف آثار رسالت رسول خدا صلی الله علیه و آله
حضرت زهرا علیها السلام در ادامه این فراز از خطبه با تشبیه ها و استعاره هایی زیبا، به دوره تاریخی بسیار مهمی اشاره می کنند؛ به وضعیتی که مردم جزیره العرب پیش از رسالت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله داشتند و تحولاتی که در نتیجه زحمات رسول خدا صلی الله علیه و آله در آنجا ایجاد شد. بیان تفصیلی این دوره تاریخی بسیار به طول می انجامد. از این رو حضرت تنها در قالب چند جمله اشاره می فرماید که شما در چه مرتبه ای از ذلت قرار داشتید و با تلاش پدر بزرگوار من به چه عزتی رسیدید.
یکسر الاصنام، وینکت الهام حتی انهزم الجمع و ولوا الدبر؛ «بت ها را در هم می شکست، و مغزهای متکبران را می کوبید تا اینکه اجتماع کفار و مشرکان [که با هم ائتلاف کرده بودند و جنگی همچون جنگ احزاب را راه انداخته بودند] از هم پراکنده شدند و شکست خوردند و گریختند.»
اوایل بعثت رسول اکرم صلی الله علیه و آله برای مسلمانان دوره ای بسیار تیره و تار بود و روزگار بر آنان بسیار سخت می گذشت. از این رو صدیقه طاهره علیها السلام با تعبیری بسیار ادیبانه و زیبا، آن دوران سخت را به شبی تاریک و سیاه تشبیه می فرمایند که با لطف خدا شکافته شد و سپیده امید دمید. تا آن زمان حق به خوبی آشکار نبود. کوشش رسول خدا زمینه ای را فراهم کرد که حق آشکار شود و ژرفای آن برای مردم روشن شود.