همه جوانب مسئله را روشن کنند و از سطحی نگری در این باره جلوگیری کنند همان گونه که بارها تاکید کردیم، هدف اصلی ما از شرح خطبه فدکیه دستیابی به چنین بصیرتی است.
5ـ1. واقع نگری؛ شرط عبرت آموزی
اکنون که روشن شد عبرت آموزی هدف اصلی تحلیل تاریخ و حوادث گذشته است و باید با این نگاه تاریخ را بررسی کرد، به این حقیقت نیز باید توجه کرد که نخستین شرط عبرت آموزی از تاریخ «واقع نگری» است. در واقع مانع بزرگی که سبب می شود انسان از رخداد های روزگار عبرت نگیرد و چشم بصیرتش نابینا گردد، حب و بغض های بیجا و تعصبات کور است. انسانی که با پیش داوری متعصبانه بر عقیده ای اصرار ورزد و قصد داشته باشد که جز آن عقیده را ـ چه حق و چه باطل ـ نپذیرد، چشم حقیقت بین او بسته می شود و امکان عبرت آموزی برای او فراهم نخواهد بود. مقصود از این سخن آن نیست که نباید حب و بغض داشت؛ بلکه مراد این است که حب و بغض باید دلیل عقلی روشن داشته باشند. اگر ما مسلمانان با رویکرد واقع بینانه، که همان روش قرآن است، در جست و جوی حقیقت باشیم بسیاری از اختلاف های میان ما از بین خواهد رفت. بیشتر اختلافات مذهبی مسلمانان که گاه به برادرکشی ها می انجامد ناشی از تعصبات کور است. چرا باید هر سال در ماه های محرم و صفر در برخی از کشور های اسلامی به نام دین جنایاتی صورت بگیرد و خون شمار بسیاری از شیعیان بر زمین ریخته شود؟! آیا جز تعصبی کور، مسلمانی را بر آن می دارد که خون برادر مسلمان خود را این گونه بر زمین بریزد؟! اگر ما روشی واقع بینانه و حقیقت جویانه را برای بررسی وقایع تاریخی در پیش گیریم و منصفانه در پی