صفحه ٢٩٠

2.زیارت جامعه ائمه المومنین؛ نمونه ای جامع از دیدگاه ائمه علیهم السلام
اهل بیت علیهم السلام با یادآوری آن رویدادهای تلخ و خسارت بار، در قالب های گوناگون از جمله زیارت نامه های ائمه علیهم السلام، نگذاشتند ماجرای دردناک انحراف در خلافت رسول خدا صلی الله علیه و آله میان غبار شبهات به فراموشی سپرده شود. با کمال تاسف، امروز برخی که به ظاهر شیعه اند نیز به این شبهات دامن زده اند و با هدف به چالش کشیدن این نقل ها میگویند: اصل مسئله این بود که مردم میخواستند بنابر اصول دموکراسی عمل کنند. از این رو در پی کسی رفتند که از رای بیشتری برخوردار بود! یکی از به اصطلاح اسلام شناسان این گونه قلم زده است: علی علیه السلام وصی پیغمبر صلی الله علیه و آله بود؛ اما وصایت ایشان به این معناست که پیغمبر صلی الله علیه و آله او را جانشینی خوب میدانست و وی را به عنوان کاندیدا به مردم معرفی کرد. اما پیغمبر صلی الله علیه و آله اختیار انتخاب جانشین را به مردم واگذار کرده بود!
اما با مطالعه و بررسی سخنان اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام، دیدگاه آن بزرگواران درباره اصل مسئله خلافت و رخداد های پس از رحلت رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله به خوبی روشن می شود. برای نمونه، در زیارت جامعه ائمه المومنین آشکارا به این موضوع اشاره شده است که سید بن طاووس رحمه الله در کتاب مصباح الزائر آن را از ائمه اطهار علیهم السلام نقل فرموده و مرحوم محدث قمی رحمه الله در کتاب شریف مفاتیح الجنان آن را از مصباح الزائر نقل کرده است. این زیارت، هم تحلیل هایی جامعه شناختی و روان شناختی از تاریخ پس از رحلت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله دربردارد که بیانگر انگیزه ها و عوامل محرک آن انحراف هاست، و هم پیامد هایی را تبیین میکند که پس از آن خطای بزرگ رخ داد.

1ـ2. رخداد های پس از رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و آله در زیارت جامعه ائمه المومنین
در این زیارت آمده است که عده ای منافق که در دل ایمانی نداشتند و دل آنان را