بهره ما از این حوادث، تحلیل دقیق و شناسایی علل و عوامل این رخدادهاست تا بتوانیم از ارتکاب دوباره آنها پیشگیری کنیم. این مهم ترین درسی است که باید از تاریخ گرفت تا هم خود به ورطه گمراهی سقوط نکنیم، هم بتوانیم از دیگران دستگیری نماییم، و هم چراغ هدایت را برای آیندگان پرفروغ نگه داریم. اگر در آموزه های اسلام می بینیم که بر گردش در زمین و تامل در عاقبت گذشتگان تاکید شده است، برای دستیابی به همین هدف است.
3ـ1. بصیرت؛ ژرف اندیشی و عاقبت اندیشی
در سال های اخیر مقام معظم رهبری مد ظله العالی بر کسب بصیرت تاکید فراوانی داشته اند و آن را عاملی اساسی برای تشخیص وظیفه در حوادث گوناگونی میدانند که در زمانه ما رخ می دهد. از این رو شایسته است که با تحلیل مفهوم بصیرت، از ابهام های این مفهوم بکاهیم.
بصیرت، دیدن و نگاه عادی و طبیعی نیست؛ بلکه دست کم دو عنصر اساسی در آن لحاظ شده است؛ نخست دیدن پشت صحنه و ژرفای یک پدیده و بسنده نکردن به نگاهی سطحی، و دیگری دیدن نتایج آن پدیده در دراز مدت و بسنده نکردن به دیدن نتایج محدود و زودگذر آن. انسان با بصیرت دست کم از این دو دقت اساسی بهره مند است. البته توصیه به ژرف اندیشی و دوراندیشی نیز دستوری کلی است و جای این ابهام را باقی می گذارد که چگونه می توان انسانی ژرف اندیش و عاقبت اندیش بود. در پاسخ می توان گفت یکی از بهترین راه های کسب بصیرت، مطالعه حوادث گذشته تاریخی است. باید با مطالعه تاریخ، نوع نگرش و رفتار افراد مختلف و نتایج نوع نگرش آنها را بررسی کنیم و ببینیم