معارف بوک

وَ نَصَحَ لَهُمْ سِرّاً وَ اِعْلاناً. «و در پنهان و آشکار برای آنان خیر خواهی میکرد».
چنان که پیش تر اشاره کردیم، یکی از ویژگی های مطلوب برای حاکم این است که به راستی دل سوز مردم باشد و در آشکار و پنهان خدمت به مردم را در نظر داشته باشد. به فرموده صدیقه طاهره علیها السلام، مولا علی علیه السلام به راستی از این ویژگی برخوردار بود: وَ لَمْ یَکُنْ یَتَحَلّى مِنَ الدُّنْیا بِطایِل، وَ لا یَحْظى مِنْها بِنایِل، غَیْرَ رَیِّ النّاهِلِ وَ شَبْعَهِ الْکافِلِ «و او از متاع دنیا همچون توانگران خود را نمی آراست و از آن حظ و بهره ای نمی برد، جز آبی که تشنگی را رفع کند و طعامی که گرسنگی را رفع کند». از دیگر صفات حاکم ایدئال، که در مقدمه اشاره کردیم، این بود که در اندیشه ثروت اندوزی و فرصت طلبی از جایگاهی که در آن قرار گرفته است نباشد و این ویژگی دیگری است که همسر مولا علیهما السلام برای امیر مومنان علیه السلام بر میشمارد: وَ لَبانَ لَهُمُ الزّاهِدُ مِنَ الرّاغِبِ، وَ الصّادِقُ مِنَ الْکاذِبِ «و به یقین برای آنان، زاهد از راغب، و صادق از کاذب شناخته میشد». اگر علی علیه السلام به حکومت می رسید با بی اعتنایی و بی میلی خویش به دنیا چناان الگویی عرضه میکرد که تفاوت دل کنده از دنیا از دل بسته به دنیا کاملا مشخص می شد و به راستی روشن میشد که چه کسی در ادعای خود راست گو و چه کسی دروغ گو است. زهرای مظلومه علیها السلام در ادامه سخنان بی نظیر خود به این آیه کریمه استشهاد می فرماید: وَ لَوْ اَنَّ اَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَیْهِمْ بَرَکَات مِّنَ السَّمَاءِ وَ الاَرْضِ وَ لَکِنْ کَذَّبُوا فَاَخَذْنَاهُمْ بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ»(229) «و اگر مردم شهر ها ایمان آورده وبه تقوی گراییده بودند، بی شک برکاتی از آسمان و زمین برایشان می گشودیم، ولی تکذیب کردند. پس ما هم آنان را گرفتیم به کیفر اعمالی که همواره مرتکب میشدند».
آیه بالا بیانگر این سنت الهی است که اگر مردم جامعه ای اهل ایمان و تقوا