صفحه ٩٥

(2835) 4- عَنْهُ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ حُمْرَانَ بْنِ أَعْيَنَ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) عَنْ قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّا هَدَيْناهُ السَّبِيلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُوراً قَالَ إِمَّا آخِذٌ فَهُوَ شَاكِرٌ وَ إِمَّا تَارِكٌ فَهُوَ كَافِرٌ.
 5- الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ عُبَيْدٍ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَنْ يَكْفُرْ بِالْإِيمانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ قَالَ تَرْكُ الْعَمَلِ الَّذِى أَقَرَّ بِهِ مِنْ ذَلِكَ أَنْ يَتْرُكَ الصَّلَاةَ مِنْ غَيْرِ سُقْمٍ وَ لَا شُغُلٍ.
 6- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ مُوسَى بْنِ بُكَيْرٍ قَالَ سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ(علیه السلام) عَنِ الْكُفْرِ وَ الشِّرْكِ أَيُّهُمَا أَقْدَمُ قَالَ فَقَالَ لِى مَا عَهْدِى بِكَ تُخَاصِمُ النَّاسَ قُلْتُ أَمَرَنِى هِشَامُ بْنُ سَالِمٍ أَنْ أَسْأَلَكَ عَنْ ذَلِكَ فَقَالَ لِى الْكُفْرُ أَقْدَمُ وَ هُوَ الْجُحُودُ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا إِبْلِيسَ أَبى  وَ اسْتَكْبَرَ وَ كانَ مِنَ الْكافِرِينَ.


4-حمران بن اعين گويد: از حضرت صادق عليه السلام پرسيدم از گفتار خداى عزوجل (كه در سوره دهر آيه 3 فرمايد:) «همانا براه رهبريش كرديم يا سپاسگذار باشد و يا ناسپاس» در پاسخ فرمود: يا بگيرد (و عمل كند) پس او (سپاسگزار و) شاكراست و يا وانهد (و عمل نكند) پس او (ناسپاس) و كافر است.
 5-  زراره گويد: از حضرت صادق عليه السلام پرسيدم از گفتار خداى عزوجل (در سوره مائده آيه 5 كه فرمايد:) «و آنكه كفر ورزد بايمان همانا تباه شده است كردار او» فرمود: يعنى ترك كند كردارى را كه بدان اعتراف كرده است، و از آن جمله است ترك نماز بدون كسالت و بيمارى و نه از روى اشتغال بكارى.
 شرح-  مجلسى (ره) گويد: بعضى گفته اند: «باء» آيه شريفه «و من يكفر بالايمان» بمعناى عوض است يعنى هر كه كفر ورزد بجاى ايمان، يا براى مصاحبت است يعنى بهمراه ايمان، پس بنابر اول يعنى كفر بعد از ايمان و بنا بر دوم يعنى در دل منكر شود و در ظاهر اقرار كند، سپس كلام بيضاوى و طبرسى را در تفسير آن بيان كرده آنگاه گويد: مقصود امام (عليه السلام) از ترك كردار كه موجب كفر است يعنى ارتكاب هر كبيره يا آن كبيره اى كه انجام آن از نبودن يقين و استخفاف بدين خبر دهد، چنانچه از مثال زدن بترك نماز بدون عذر بر ميآيد.
 6-  موسى بن بكر گويد: از حضرت ابوالحسن (موسى بن جعفر) عليهماالسلام پرسيدم كفر و شرك كداميك جلوترند؟ گويد: بمن فرمود: من از تو سابقه ستيزه و مخاصمه با مردم را نداشتم؟ عرض كردم: هشام بن سالم بمن دستور داده كه اين سؤال را از شما بكنم، فرمود: كفر جلوتر است و آن انكار است خداى عزوجل فرموده: «جز ابليس كه سرپيچيده و بزرگى طلبيد و بود از كفار» (سوره بقره آيه 35)
 شرح-  مجلسى (ره) در آنجا كه امام عليه السلام فرمايد: «ما عهدى بك تخاصم الناس» يعنى من نميدانستم كه تو هم با مردم بحث كنى و در افتى، يا اينكه، پيش از اين از آنان كه با مخالفين مخاصمه كنى نبودى و در اينگونه مسائل كه مورد مخاصمه ميان متكلمين است وارد نمى شدى و اين پرسش تو ميرساند كه شروع كرده اى.