صفحه ٤٨٤

يَشُقَّ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ فِي الْحَرِّ.
(3715) 9- عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ قَالَ رَأَيْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) يَجْلِسُ فِي بَيْتِهِ عِنْدَ بَابِ بَيْتِهِ قُبَالَةَ الْكَعْبَةِ.

 بَابُ الِاتِّكَاءِ وَ الِاحْتِبَاءِ

 1- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(صلی الله علیه و آله) الِاتِّكَاءُ فِي الْمَسْجِدِ رَهْبَانِيَّةُ الْعَرَبِ إِنَّ الْمُؤْمِنَ مَجْلِسُهُ مَسْجِدُهُ وَ صَوْمَعَتُهُ بَيْتُهُ.
 2- عَنْهُ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(صلی الله علیه و آله) الِاحْتِبَاءُ فِي الْمَسْجِدِ حِيطَانُ الْعَرَبِ.


 هم مى نشينند كه ميان هر دو نفر باندازه يك استخوان ذراع فاصله باشد كه از گرما ناراحت نشوند.
  9- حماد بن عثمان گويد: حضرت صادق (ع) را ديدم در اطاقش دم در رو بقبله مى نشست.

باب تکیه دادن(بر دستها) و روی پا نشستن

  1- حضرت صادق (ع) فرمود: تكيه زدن (بر دستها) در مسجد رهبانيت (يعنى گوشه نشينى و رياضت) عرب است، همانا مجلس مومن مسجد است و عبادتگاهش خانه او است.
 شرح-  رهبانيت بمعناى گوشه گيرى و عزلت از دنيا و رياضت كشيدن است، و در حديث است كه پيغمبر (ص) فرمود: رهبانيت در اسلام نيست، و اين روى اين جهت بوده كه ترسايان، از دنيا و اهل آن كناره گيرى مى كردند و تن خود را مانند مرتاضان بانواع شكنجه و عذاب دچار مى كردند تا روح خود را تقويت كنند، و اسلام از اين نوع عمل جلوگيرى فرمود، و محتمل است كه مقصود از اين حديث اين باشد كه رهبانيت عرب باينست كه در مسجد باين كيفيت بنشينند (كه دستها را بجاى عصا براى بدن تكيه گاه كنند) و خلاصه منظور از اين حديث مدح اين وضع از نشستن است، و ممكن است مذمت از اين نحو نشستن باشد و مقصود اين باشد كه چنانچه رهبانيت بدعتى بود كه ترسايان گذارده بودند، اينگونه نشستن نيز در مسجد از بدعتهاى عرب است، و مجلسى (ره) اين احتمال دوم را ظاهر دانسته، ولى بنظر مى رسد كه احتمال اول ظاهر باشد چنانچه در حديث آمده است كه رسول خدا (ص) فرمود: رهبانيت امت من نشستن در مساجد بخاطر انتظار نماز است.
  2- امام صادق عليه السلام فرمود: در مسجد روى پا نشستن و زانوها را با دو دست حلقه وار بغل گرفتن ديوار عربها است.
 شرح-  يعنى چنانچه كسى كه كنار ديوار بنشينند براى رفع خستگى بديوار تكيه كنند عربها هم كه در مسجد بنشينند بجاى ديوار براى تكيه زدن از اين نحو نشستن استفاده كنند.