صفحه ١٤٨

الْإِيمَانِ فَلَا يَرْتَدُّونَ أَبَداً وَ مِنْهُمْ مَنْ أُعِيرَ الْإِيمَانَ عَارِيَّةً فَإِذَا هُوَ دَعَا وَ أَلَحَّ فِي الدُّعَاءِ مَاتَ عَلَى الْإِيمَانِ.

 بَابٌ فِي عَلَامَةِ الْمُعَارِ

 1- عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ الْجُعْفِيِّ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) إِنَّ الْحَسْرَةَ وَ النَّدَامَةَ وَ الْوَيْلَ كُلَّهُ لِمَنْ لَمْ يَنْتَفِعْ بِمَا أَبْصَرَهُ وَ لَمْ يَدْرِ مَا الْأَمْرُ الَّذِي هُوَ عَلَيْهِ مُقِيمٌ أَ نَفْعٌ لَهُ أَمْ ضَرٌّ قُلْتُ لَهُ فَبِمَ يُعْرَفُ النَّاجِي مِنْ هَؤُلَاءِ جُعِلْتُ فِدَاكَ قَالَ مَنْ كَانَ فِعْلُهُ لِقَوْلِهِ مُوَافِقاً فَأُثْبِتَ لَهُ الشَّهَادَةُ بِالنَّجَاةِ وَ مَنْ لَمْ يَكُنْ فِعْلُهُ لِقَوْلِهِ مُوَافِقاً فَإِنَّمَا ذَلِكَ مُسْتَوْدَعٌ.

 بَابُ سَهْوِ الْقَلْبِ

 1- عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ سَمَاعَةَ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ وَ غَيْرِهِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ(علیه السلام) إِنَّ الْقَلْبَ لَيَكُونُ السَّاعَةَ مِنَ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ مَا


 از مؤمنين را بر سرشت ايمان آفريده پس هرگز بر نگردند، و برخى از ايشان كسى است كه ايمانش عاريتى است، پس اگر دعا كند و در دعا اصرار ورزد با ايمان بميرد.

باب در نشانه عاريت دار(ايمان)

  1- مفضل جعفى گويد: حضرت صادق عليه السلام فرمود: براستى حسرت و پشيمانى و واى، همه اينها براى آنكس است كه بآنچه بيند سود نبرد و آنچه بر آن استوار است (از روش و عقيده) نداند كه چيست و آيا برايش سود بخشد يا زيان؟ من عرض كردم: قربانت پس از ميان این مردم رستگارشان بچه چيز شناخته شود؟ فرمود: آن کس که کردارش با گفتارش موافقت دارد (و آنچه می گوید و بدان عمل کند)  گواهی به نجات و رستگارى براى او ثابت شده، و هر كه كردارش موافقت با گفتارش ندارد ايمانش عاريت است.
 شرح-  مجلسى (ره) در گفتار حضرت صادق عليه السلام كه فرمود: «همه اينها براى آن كس است...» گويد: يعنى براى آنكس كه آنچه ببند و از عقايد و احكام و اعمال و اخلاق و آداب داند بر طبق آن عمل نكند. و در جمله «فاثبت له الشهادة» گويد: «اثبت» بصيغه مجهول خوانده شود، يعنى خداى تعالى و فرشتگانش و حجتهاى الهى و همه مؤمنين برستگار بودنش گواهى دهند.

باب سهو دل (وغفلت و فراموشى آن)

  1- ابو بصير و ديگران از حضرت صادق عليه السلام حديث كنند كه فرمود: بدرستى كه ساعتى از شب و روز بر دل بگذرد كه نه در آن كفر است و نه ايمان، و بمانند پارچه كهنه است، گويد: سپس به من فرمود: