و ناهنجاریهاى دیگران به شما ضررى نمىزند. گاهى انسان تمام توجه و حواسش به محیط اطراف، جامعه و افراد دیگر است به طورى كه كاملا از خودش غافل مىشود. گاهى در خانه، مدرسه، محل كار، اداره، جاهایى كه با دیگران معاشرت داریم، با انگیزههاى مختلفى توجهمان به عیوب افراد جلب مىشود. در این حالت، انسان معمولا از حُسنها و خوبىهاى افراد غافل مىشود، به طورى كه اگر درباره افرادى كه با آنها معاشرت داریم از ما سؤال كنند اول چیزى كه در مورد آنها به ذهنمان مىآید نواقص و عیبهاى آنها است! این حالت اگر ادامه پیدا كند «ملكه عیبجویى» در انسان شكل مىگیرد و چون تمام حواسش به دیگران، آن هم عیبهاى آنان است از خود و اشكالات خود كاملا غافل است.
مىتوان گفت كه این آیه شریفه ناظر به این مسأله است. مىفرماید، به جاى پرداختن به دیگران، به خودتان بپردازید و در صدد رفع اشكالات و عیبها و نواقص خود باشید. اگر انسان این حالت را پیدا كند، دیگر اصلا فرصت فكر كردن به اشكالات دیگران و پیدا كردن عیوب آنان را پیدا نمىكند.
اما معناى آیه فقط این نیست، بلكه مطالب و معارف بسیار عمیقترى را نیز مىتوان با تأمل و دقت در آیه شریفه به دست آورد. مرحوم علامه در تفسیر المیزان به برخى از این معانى و نكتهها توجه دادهاند.
از جمله نكاتى كه در آیه قابل توجه است این جمله است كه مىفرماید: لا یَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُم؛ هنگامى كه شما هدایت شوید گمراهى دیگران به شما ضررى نمىزند. یعنى بین پرداختن به خود و هدایت و ضلالت رابطه وجود دارد. عَلَیْكُمْ اَنْفُسَكُم؛ به خودتان توجه كنید؛ لا یَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُم؛ هنگامى كه شما هدایت شوید گمراهى دیگران ضررى به شما نمىزند؛
آیین پرواز
یاد خدا، هویتبخش انسان