برایش اهمیت دارد و ناراحت مىشود یا نه؟ اگر كار براى خدا باشد، نباید براى او هیچ تفاوتى داشته باشد كه اسم او را بنویسند یا ننویسند؛ اگر مىبیند تفاوت دارد، نشانه آن است كه عملش خالص نبوده است، گاهى ریایى بودن عمل حتى بر خود انسان مخفى است و خودش هم خیال مىكند عملش خالص است، در حالى كه در واقع اینگونه نیست. اگر نمازى را در مسجد و در حضور دیگران خواندید، ببینید اگر دیگران هم نبودند و خودتان تنها در مسجد بودید همینطور نماز مىخواندید؟ اگر پاسخ منفى است، بدانید ریا در نمازتان راه پیدا كرده است. اگر تاریك بود و دیگران نمىتوانستند حالت ایستادن و چهره و سایر حركات شما را در حین نماز ببینند آیا همینگونه كه الآن چراغ روشن است و دیگران حركات شما را مىبینند رفتار مىكردید؟ اگر پاسخ منفى است نشانه ریایى بودن عمل است. اگر همیشه در جایى معیّن از مسجد نماز مىخواندهاید، آیا چنانچه روزى نتوانید در آن مكان مشخص نماز بخوانید ناراحت نمىشوید؟ اگر ناراحت مىشوید، نشانه این است كه عمل خالص نیست، بلكه «كجا» بودن عمل هم در كار شما تأثیر دارد!
ریاى ناپیدا
عبادت اگر خالص باشد آنچنان ارزشمند مىشود كه حتى گاهى فرشتگان نیز نمىتوانند قیمت آن را تعیین كنند و فقط خود خداى متعال مىتواند آن را ارزش گذارى كند. اما اگر نیت عمل خالص نباشد، مانند جنس بدلى خواهد بود كه ارزشى ندارد، یا مانند غذاى مسموم مىشود كه نه تنها ارزشى ندارد، كه كشنده و مضر نیز هست.
از این رو باید علاوه بر اینكه به ظاهر عبادت توجه مىكنیم كه به درستى