نهاد. این جهنم سزاى آنان است، چرا كه كافر شدند و آیات من و پیامبرانم را به ریشخند گرفتند. زیانكارترین افراد چه كسانى هستند؟ آنان كه اعمالشان در زندگى دنیا تباه شده، ولى آنان به خیال خوش خود مىپندارند كه اعمالشان بسیار خوب است: یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعا.
چرا زیانكارترین؟
به راستى چرا اینان «زیانكارترین» افراد هستند؟ پاسخ، به سنّتى كوبنده و دردناك از سنّتهاى الهى مربوط مىشود. از جمله سنّتهاى خداوند این است كه انسان گاهى در اثر زشتكارى و گناه به جایى مىرسد كه قدرت تشخیص خوب و بد را از دست مىدهد. با اینكه اهل دانش و علم و فهم است، اما به گمراهى مىافتد. در نتیجه هواپرستى به جایى مىرسد كه با آن كه «علم» دارد اما نمىبیند. خداوند بر گوش و قلبش مُهر مىنهد و بر چشمانش پرده مىافكند. گوش و قلب و چشم، كنایه از ابزارهاى فهم و شناخت هستند؛ یعنى خداوند ابزارهاى شناخت او را كور مىكند. از این قبیل تعابیر در آیات متعددى از قرآن كریم آمده است: أُولئِكَ الَّذِینَ طَبَعَ اللّهُ عَلى قُلُوبِهِمْ وَ سَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ وَ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُون؛(1) آنان (كافران) كسانىاند كه خدا بر دلها و گوش و دیدگانشان مُهر نهاده و آنان خود، غافلانند. آنچنان دل آنان بسته و قفل مىشود كه دیگر نور حق در آن وارد نمىشود. این امر در واقع عقوبت كجروىها و كجاندیشىهاى عمدى است، و یكى از بدترین عذابهاى الهى نیز محسوب مىشود؛ عذابى كه در همین دنیا بر برخى انسانها نازل مىگردد و البته دامنه آن تا قیامت كشیده مىشود.