نیز در حقیقت، راهى براى رسیدن به ذكر قلبى است. ذكر لفظى هم مفید است و كسانى كه ذكر لفظى را كلا كنار مى‌گذارند و تنها به ذكر قلبى اكتفا مى‌كنند قطعاً كارى بر خلاف رویّه و رضایت خدا و اهل‌بیت(علیهم السلام) انجام مى‌دهند.
در باره این كه «ذكر» و حالت توجه چگونه پیدا مى‌شود و این كه متعلَّق ذكر چیست، به آیاتى از قرآن اشاره كردیم.
انواع رفتارهاى انسان و ارتباط آنها با تزكیه
پس از آن كه انسان از غفلت بیرون آمد و راه را شناخت، براى رسیدن به مقصد باید كارها و اعمالى را انجام دهد. سؤال این است كه این كارها كدامند و انسان براى نیل به «قرب الهى» كه همان مقصد انسان است، چه اعمالى را باید انجام دهد. براى پاسخ به این سؤال، كلیه رفتارها و اعمالى را كه انسان انجام مى‌دهد به سه گونه تقسیم مى‌كنیم:
1. رفتارهایى كه محور آنها خود انسان است و ربطى به دیگران ندارد؛ مثلا غذا خوردن، آب نوشیدن و كارهایى از این قبیل.
2. رفتارهایى كه محور آنها خداى متعال است. بارزترین نمونه این نوع رفتار، «نماز خواندن» است كه ما آن را به عنوان كرنش در برابر خداوند و عبادت او انجام مى‌دهیم.
3. رفتارهایى كه محور آنها مخلوقات خداى متعال و دیگران هستند: این رفتارها خود مى‌توانند به اقسامى تقسیم شوند؛ نظیر رفتار با خانواده و بستگان، رفتار با دوستان، رفتار با اقشار مختلف مردم در اجتماع، رفتار با دشمنان، رفتار با مؤمنان و حتى رفتار با حیوانات، زمین، طبیعت و مانند آنها.
براى هر چه روشن‌تر شدن بحث، هر یك از این سه نوع رفتار و ارتباط آن