صفحه ١٨٢

اگر انسان احتمال بدهد كه در راهى دره‌اى هولناك یا چاهى خطرناك وجود دارد كه اگر در آن بیفتد، نمى‌تواند خود را نجات دهد، سعى مى‌كند از آن موضع فاصله بگیرد. در مورد گناه نیز انسان باید از موضعى كه احتمال قوى مى‌دهد به گناه مبتلا شود دورى گزیند. در حالت عادى این فاصله گرفتن چندان مشكل نیست، اما اگر نزدیك شد و غضب و شهوت بر او غلبه كرد آن‌گاه كنترل مشكل مى‌شود. اگر مى‌بیند برخى نگاه‌ها موجب مى‌شود پایش به گناه كشیده شود از آن نگاه دورى كند. اگر مى‌بیند برخى موسیقى‌ها او را تحریك مى‌كنند و به ابتذال و گناه سوق مى‌دهند، براى موسیقى حریمى قرار دهد و از برخى موسیقى‌هاى مشكوك نیز اجتناب كند تا در دام آن موسیقى‌هاى تحریك كننده و حرام نیفتد.

2. دورى از شكم‌پرورى (پرخورى)
غالباً چیزها و حالت‌هایى كه انسان را به گناه وامى‌دارد نتیجه غلبه خواسته‌هاى حیوانى انسان است. یكى از مایه‌هاى قوى حیوانى در ما پرخورى و شكم‌پرورى است. كسانى كه مى‌خواهند به گناه مبتلا نشوند، باید مقدارى شكم خود را كنترل كنند. تشریع یك ماه روزه در هر سال از جانب خداى متعال بى‌حكمت نبوده است. در طول سال كه كاملا آزاد هستیم كم‌كم مهار شكم از دست ما خارج مى‌شود. از این رو باید برنامه‌اى جدّى و حساب شده وجود داشته باشد تا انسان مدتى تمرین كند و مهار شكم را در دست بگیرد. غیر از روزه، كم‌خورى نیز براى نیل به این امر مفید است، البته كم‌خورى نباید به حدى باشد كه موجب ضعف یا بیمارى شود و انسان را از عمل به تكالیف و كارهاى عادى و روزمره زندگى باز دارد.